komt veel later aangebouwd is en nooit een
weergang met kanteling gehad heeft. Hoogstens
zou men kunnen zeggen: men denke zich deze
borstwering uitgebouwd tot een hoge muur met
weergang en kantelen en men krijgt dan eniger
mate een voorstelling van de Doornenburg in zijn
oudste vorm. Wellicht heeft de heer Van Heek dat
ook eigenlijk bedoeld.
Mr A. Staring schrijft over het Huis de Camp on
der Neede. „De term kasteel is rekbaar", zo vangt
hij aan en wijst er op, hoe de betreurenswaardige
neiging veld wint, om ieder eerbiedwaardig land
huis een kasteel te noemen. Men negeert daarbij
volkomen de historie door landhuizen, ontstaan in
de 18de of 19de eeuw, klakkeloos onder de kastelen
te rekenen.
Mr Staring verzet zich daartegen en m.i. terecht.
Hij gaat dan wat dieper in op het karakter van het
kasteel, om vervolgens te betogen, dat ook de be
scheiden woning van de landjonker zijn bekoorlijk
heden heeft en zonder tot kasteel gepromoveerd
te worden met recht aanspraak kan maken op
'onze belangstelling. Het huis de Camp, in zijn hui
dige vorm gesticht in 1636, behoort tot deze groep,
gewoonlijk havesathen genoemd.
Mr Staring roert een moeilijk probleem aan. Wat is
nu eigenlijk een kasteel. Een der kenmerken is on
getwijfeld: verdedigbaarheid. Een ander kenmerk
een bepaalde betekenis als politiek en economisch
middelpunt.
Intussen is het niet bepaald gemakkelijk een defini
tie op te stellen. Het moeilijke zit hem vooral in het
feit, dat de verdedigbaarheid van wat wij kastelen
zouden noemen reeds in de middeleeuwen sterk
uiteenliep en dat deze versterkingen vrij willekeu
rig betiteld worden.
Het woord kasteel gebruikte men heel weinig. Bij
Melis Stoke vindt men het een enkele maai, even
eens bij Jan van Heelu. Meestentijds vindt men
echter borg of huys. Bij Melis Stoke kan men het
zelfde gebouw als borg, huys, casteel of veste aan
geduid vinden. Het is daarom vrijwel uitgesloten,
dat men met kasteel een zeer bepaald type van ver
sterking bedoelde.
Waar het woord zo weinig gangbaar was, kan men
er moeilijk havesathe of ridderhofstad, tegenover stel
len. De tijd, waarin de kastelen versterkte huizen
waren soms ook steunpunten van de landsheer
lijke macht van vaak grote militaire betekenis,
kende het begrip havasathe of ridderhofstad nog
niet. In Utrecht komt „ridderhofstad" eerst in de
loop van de vijftiende eeuw in gebruik in verband
21
- vris
Doornenburgh, na de verwoesting door de Duitsers omstreeks 14 Maart 1945
Foto archief B.M.
