Hieruit blijkt, dat in 1737 het gecombineerde bedrijf
van wind- en watermolen in Minderhout bekend was
en dat kort daarna in Breda een dergelijke molen was
gebouwd.
Te Rijsbergen, waar de Molenstraat naar het gehucht
Kaarschot de Aa kruist, stond eertijds een watervlucht-
molen. De watermolen wordt reeds in de vroege mid
deleeuwen vermeld. Volgens overlevering is de molen
in 1656 gerestaureerd door Eitel Frederik Vorst von
Hohenzollern en diens gemalin Elisabeth Gravin van
den Bergh, bij welke gelegenheid het echtpaar een
wapensteen in de gevel van de molen plaatste. Deze
steen, met wapens Von Hohenzollern en Van den
Bergh, is thans ter plaatse in de brug over de Aa ge
metseld. In 1819 werd de molen verkocht aan P. J.
Soffers, die op de bestaande watermolen een wind-
graan- en oliemolen liet bouwen. De Gemeenteraad
van Rijsbergen bracht op het verzoek om toestemming
tot het bouwen een gunstig rapport uit in 1836. Een
nazaat van Soffers bewaart een tekening van deze
watervluchtmolen, waaruit blijkt, dat het een acht
kante stellingmolen met een onderslagrad betrof. Na
de dood van P. J. Soffers in 1858 is de molen in
eigendom ovetgegaan aan G. van der Eeden en M.
Rosman te Breda, die in 1863 de windmolen afbraken.
In 1896 werd de watermolen publiek verkocht aan het
Waterschap de Aa of Weerijs, hetwelk 1911 de
oude molen liet afbreken. 4)
Bij Huven en bij Hersum, in de Hummling, een
heuvelachtig terrein op Duits gebied (35 k.m. ten
oosten van het Nederlandse dorp Munsterscheveld,
staat of stond een watervluchtmolen (afb. 5.) De
Huvener molen, welke reeds in de 17e eeuw wordt
vermeld, was oorspronkelijk alleen een watermolen,
staande aan het riviertje de Mittel-Radde. Het hoge
molenhuis was opgemetseld in vakbouwwerk, zoals we
dat ook bij enkele Twentse watermolens aantreffen, en
uitgerust met een onderslagradlater is daarop een vrij
hoge magere vierkante bovenkruier met een vier- of
vijfkante stelling gebouwd, een z.g. „Hollander Wind-
muhle", maar erg Hollands doet de molen ons niet
aan. De windmolen was in 1931 van wieken ontdaan.
Behalve de drie( koppels maalstenen in het hoofdge
bouw, was er in een nevengebouw, gelegen aan de
overzijde van de beek een olie- en een lakenvolmolen,
een wel heel merkwaardige combinatie, welke getuigt
29
y
DUW*
Ajb 4 Wind en watermolen ie Casteren
Tekening van Hatlofl afyeb tn Pt H van Velthoven Van Stad en Meierij
s Hettogenbosch, deel i (19)5)
Ajb 5 De Huveneimolen tn de Hummlmg (Dldj Foto vd schnjvei
