20
DE LAATST OVERGEBLEVEN. WOONHUISGEVEL VAN
HENDRICK DE KEYSER
Wanneer wij aandacht vragen voor het pand Oude Zijd§ Voorburgwal 57, gesierd
met een gaven, door den befaamden 17e eeuwschen bouwmeester Hendrick de Keyser
ontworpen gevel, zijn wij overtuigd van de volle belangstelling van eiken lezer, die
begrip heeft van de waarde en beteekenis van dit oude bouwwerk. Immers, van de vele
scheppingen van dezen genialen en veelzijdigen architect resten ons nog wel verschil
lende torenspitsen en getuigt nog wel het O.I. huis te Amsterdam en het Raadhuis te
Delft van zijn talent, maar van de woonhuizen, die hij ontwierp is zeer weinig meer
te vinden.
Van den voorheen zoo rijken gevel van het huis ,,De Dolfijn" aan het Singel 142 te
Amsterdam bleef ons nog slechts een schamele rest, en in den loop der tijden is dit
magistrale gebouw dermate verminkt, dat alleen ingewijden er de schepping van den
beroemden bouwmeester in herkennen. Dan is er nog een aardig fragment te vinden
aan het perceel Oude Zijds Voorburgwal 20, eenige jaren geleden op verdienstelijke
wijze met hulp van belangstellenden gerestaureerd.
Ten slotte de onderwerpelijke gevel, die, we zeiden het reeds, nog nagenoeg gaaf
is. Het is een gelukkige omstandigheid, dat van dezen gevel, die naar men aanneemt
in 1615 is gesticht, een afbeelding is bewaard gebleven, die ons in staat stelt nauw
keurig aan te geven in hoeverre hij'nog oorspronkelijk is; zie afb. 1. Deze afbeelding
is ontleend, aan „Architectura Moderna" (1633) bevattende afbeeldingen en om
schrijvingen .van de voornaamste, door Hendrick de Keyser ontworpen bouwwerken.
De tweede afbeelding is naar een onlangs gemaakte foto. Vergelijkt men deze twee
prentjes met elkaar dan ziet men:
A.,dat de oorspronkelijke houten onderpui is verdwenen en plaats heeft gemaakt voor
een die uit baksteen is samengesteld. (De oudere puibalk zal nog wel kunnen ver
klappen, waar de puistijlen precies h'ebben gestaan!)
B. dat gelijk met deze pui-verandering de deur geheel naar links is verplaatst. Ver
moedelijk heeft gelijktijdig het oude .voorhuis" plaats moeten maken voor de in
den loop der 18e eeuw in zwang gekomen gang.
C. dat de eerste verdieping geheel oorspronkelijk en ook nog gaaf is.
D. dat het hijschluik van de zolderverdieping wat naar onder is verlengd, een ver
andering, die gemakkelijk is te redresseeren.
E. dat van den geveltop ,de vazen en obelisken zijn verdwenen; ook deze zijn weder
aan te brengen.
Vat men een en ander samen, dan blijkt, dat wat er op het pogenblik ook aan den
gevel mocht ontbreken, hij gemakkelijk weder geheel in den oorspronkehjken toestand
is te herstellen.
Het pand loopt van den Oude Zijds Voorburgwal door tot den Oude Zijds Achter
burgwal; de .achtergevel is genummerd met 46. Of die gevel altijd tot het huis heeft
behoord? Zijn stijl wijkt wel wat af van die van den voorgevel, maar niettemin is
ook deze gevel niet zonder belang. In het onderste gedeelte overspannen nog de
oorspronkelijke bogen de verschillende kozijnen, en het fries boven de ramen van de
beganegrond-verdieping bevat een gevelsteen waarop ,,De Gecroonde Raep", twee
