HEEMSCHUT
MAANDBLAD VAN DEN BOND HEEMSCHUT
No. 6/7
20e JRG.
1943
JUNI/JULI
WAT HEEMSCHUT'S AANDACHT HAD
Het vorig nummer verscheen wel een maand te laat en dit nummer zal ook later dan
gebruikelijk is verschijnen. De oorzaak daarvan ligt in hoofdzaak in de moeilijkheid
tot het verkrijgen van papier. Want al heeft de drukker toewijzing voor papier, dan
is dat er nog niet. Voor het blad, waarin zetwerk en cliché's bij elkaar afgedrukt
worden, is niet elke soort papier bruikbaar. Maar in den vacantietijd hopen we den
achterstand weer in te loppen.
Te Amersfoort is in de laatste jaren veel gerestaureerd'aan kleine monumenten, voor
namelijk aan dé Muurhuizen en omgeving. Dit zijn veelal uitgewoonde panden, die
slechts weer bruikbaar gemaakt kunnen worden, wanneer ze van binnen leeg gebro
ken worden en voorzien van een moderne woningindeeling. Omdat dit uit een schrale
beurs gebeuren moet, krijgen deze woningen binnen het aanzien van den modernen
speculatiebouw, met machinaal vervaardigde deuren en dergelijke. Verder komt de
wensch naar licht en lucht en derhalve naar groote vensters, die zich kwalijk voegen
naar den bouwtrant van zeer oude huizen, die slechts kleine vensters hebben. Teneinde
te trachten hiervan iets te maken, heeft Monumentenzorg zich de moeite gegeven den
aannemers ter zijde te staan. Het resultaat kan echter niet zijn zooals bij een verant
woorde restauratie, waar het monument veelal vóór gaat bij de.bestemming. Op deze
werkwijze kwam dezer dagen kritiek in het blaadje van den Oudheidkundigen Bond.
Te Amsterdam komt beweging in de belangstelling voor de kleine monumenten,
voornamelijk de gevels der oude woonhuizen. Waar Heemschut zich sedert vele
jaren voor beijvert en waarvoor we vroeger minzaam werden uitgelachen, gaat nu
gemeengoed worden. De Gemeentelijke Heemkundecommissie blaast het vuur van
alle kanten aan, met boeljskes en voordrachten. De Amsterdamsche V.V.V. volgt
met toepasselijke uitstallingen, wandelgidsjes en een serie voordrachten.
De onlangs benoemde Wethouder voor de Publieke Werken pakt de zaak van boven
aan. Bij de afd. Gebouwen van den Dienst der Publieke Werken is een nieuwe
onder-afdeeling gevoegd: „.Monumentenzorg" genaamd. Deze houdt zich bezig met
het in teekening brengen van de oude bouwwerken, die eigendom zijn van de Ge
meente. Het is merkwaardig, dat van bouwwerken als de Westertoren of de Zuider-
kerkstoren geen betrouwbare teekeningen bestaan, zoodat, wanneer daar iets
bijzonders mede gebeurt, niemand weet hoe ze waren en derhalve de leidraad voor
herstelling ontbreekt. Thans wordt gestreefd om het daarheen te leiden, dat opme-
tingsteekeningen vervaardigd zullen worden van monumenten (zooals grachtenhui
zen) in particulier bezit. De zaak komt feitelijk hierop neer, dat geheel Amsterdam
binnen de halfcirkelvormige singelgracht tot Monument wordt verklaard. Wat daar
in de toekomst van terecht zal komen zal de tijd'leeren. Maar hoe't zij, de waardeering
voor het stadsschoon neemt toe. Dit was noodig, want ondanks de Schoonheidscom
missie, de Monumentencommissie en de Gemeentelijke Monumentenverordening, gaat
ér nog steeds veel teloor en wordt er in de schoone stad nog steeds veel leelijks
gemaakt.
Secr. A. K.
o
