69
Ook de Lex Salica, die tot de
vijfde eeuw teruggaat, ver
meldt bij de beschrijving van
de Frankische hoeve, dat deze
door een heining (concides)
met een houten ingang om
geven was.
Dit is slechts een keuze uit de
oudste berichten over de heem
poort, zooals we het monu
mentje voortaan maar zullen
noemen. Overal bij West-,
Noord- en Oost-Germanen
kwam hij voor. Wat is er even
wel in ons land nog van deze
poorten tot op den huidigen
dag bewaard gebleven? In het
Westen al heel weinig. Eigen
lijk alleen het Hammenpoortje
aan den Rotterdamschen weg
bij de helaas vernieuwde boer
derij. Het is in een ietwat steedsche
Renaissance opgetrokken met pilasters en
sierbanden, leeuwenkoppen en cartouches,
maar al zijn de uiterlijke vormen van de
stad, het principe blijft landelijk. De ma
terialen zijn prachtig: dieprood gloeit de
oude handvorm tusschen de verweerde
natuursteen en in het scheeve dakje prijkt
de Hollandsche pan in een wisseling van
bezonken tinten. Eveneens Renaissance-
elementen bezit de onlangs gerestaureerde
toegangspoort van de boerenplaats Vin-
ckersum te Schildwolde in Groningen. De
architectuur is hier echter veel eenvoudiger
en het ornament beperkt zich slechts tot
een paar sierblokjes in penanten en boog,
waarvan de aanzetsteentjes den datum,
anno 1659. vertoonen en de sluitsteen de
uit 1608
te Delft
alhantiewapens van de stichters Johan Meints Vinckers en Renske Sibinga. Tot
dusver biedt het monumentje geen nieuwe gezichtspunten, maar de bekroning is iets
bijzonders. Deze wordt gevormd door een ouderwetschen duivenslag, die gedekt met
een zadeldakje, door twee minimale topgeveltjes is ingesloten.
Aan de beide overige heempoorten in Groningen, 'die te Heemwerd aan den weg van
Ten Post naar Stedum liggen, en niet van Hout, maar in steen zijn opgetrokken,
*.Q 1
Duivenslagpoort te Schildwolde
Ingang van Zuid-Limburgschè boerderij
te Houthem
