48
dergelijk rijk en afwisselend voorspel mogelijk is, maar hoe klein ook het gebouw
en hoe smal de straat, een overgangsmotief, hetzij in den vorm van een stoepje
of smalle strook van bijzondere verharding zal altijd gewenscht zijn.
De stoep is de kleinste en meest Nederlandsche scheiding tusschen weg en woning.
In zijn eenvoudigsten vorm is het een smal straatje van kleine klinkers of veld-
keitjes, soms zelfs niet meer dan een groen strookje met kantlaag, met bestrating
alleen voor de voordeur. Als smalle strook grond langs den openbaren weg ver
leent het den bewoners van het huis een zekere bescherming tegen onbescheiden
inkijken van voorbijgangers, die op een afstand worden gehouden, terwijl de stoep
bovendien van practische beteekenis is in verband met de toepassing van 'naar
buiten draaiende ramen, kelderkoekoeken en dergelijke.
Als weinig kostbaar, karaktervol en practisch overgangsmotief tusschen de straat
en het huis is de stoep de laatste jaren teveel uit het oog verloren en heeft deze
plaats moeten maken voor te smalle voortuintjes met rommelige beplanting, welke
vaak op het Noorden of in de schaduw van de woningen, niet goed wil gedijen.
Vooral in dorpen met een gemengde bebouwing van winkels en woonhuizen geven
voortuinen vaak meer last 'dan voordeel, doordat zij voor de winkels spoedig
achterwege blijven en veranderen in grintbakken of veel te breede betegelde trottoirs.
Het verdient aanbeveling, om reeds bij het ontwerpen van uitbreidingsplannen
met de 'mogelijkheid van de toepassing van stoepen rekening te houden. Als
scheiding tusschen de afzonderlijke perceelen en ook wel om het loopen over de
stoepen tegen te gaan, worden houten of natuursteenen palen aangebracht met
stangen of kettingen, soms ook smeedijzeren krullen, welke aan het huis een
decoratief verzorgde inleiding geven. De detailleering van deze elementen hangt
natuurlijk ten nauwste samen met de belangrijkheid van het gebouw. Als particuliere
strook grond langs den openbaren weg biedt de stoep een uitstekende gelegenheid
voor het plaatsen van banken tegen de gevels of voor een kleine zitplaats bij den
ingang van de woning. Als overgangsvorm tusschen stoep en voortuin worden bij
gebouwen van grootere afmeting wel breede stoepen gemaakt, welke met een laag
muurtje worden afgesloten. Het huis krijgt hierdoor een zekeren afstand van den
weg en tevens een fraai basement. Wordt de afstand van het huis tot den weg
grooter, dan ontstaan de voortuinen, welke niet altijd door hekken behoeven te
worden afgesloten. Is het mogelijk de scheiding tusschen den voortuin en de straat
achterwege te laten, dan kan een prachtig ruimtebeeld ontstaan, dat aan de straat
een bijzonder karakter geeft.
Duikers en bruggetjes. Meestal zal echter een scheiding tusschen het openbare en
het particuliere terrein gewenscht zijn. De meest natuurlijke scheiding, welke in het
landschap het beste harmonieert, vormt de sloot. Duikers en bruggetjes markeeren
dan den toegang tot het huis. Aan de vormgeving van de bruggetjes en duikers
hebben plaatsen als Giethoorn, Aalsmeer, Kortenhoef hun karakter te danken.
Logische, ambachtelijk zuivere constructies in metselwerk of hout hebben hier hun
meerderheid bewezen boven alles wat in onzen tijd op dit gebied in beton wordt
gemaakt. Tegenwoordig bestaat er in het algemeen de neiging, om de dingen on
verwoestbaar te maken, met een minimum aan onderhoudskosten. Hiertegen zijn
natuurlijk geene bezwaren, wanneer althans dit streven geschiedt met de over
tuiging, dat wat als onverwoestbaar wordt gemaakt, ook schooner dient te zijn,
dan hetgeen gedoemd is, spoedig te verdwijnen. Anders moet aan fraaie constructies,
welke na verloop van tijd om onderhoud vragen, de voorkeur worden gegeven
