64
HEEMSCHUT
D,E RESTAURATIE VAN DEN VESTINGAANLEG
VAN RHENEN
Bij de werkzaamheden ten behoeve van den wederopbouw van het zwaar getroffen
Rhenen is veel zorg besteed aan wijzigingen in het stadsplan, in het bijzonder aan
het gedeelte der binnenstad binnen de oude vestingwerken. Het ontwerp van dat
plan, dat door den Algemeen Gemachtigde voor den Wederopbouw is vastgesteld
in den vorm van diverse onteigeningen, de verder getroffen' maatregelen voor den
wederopbouw der bebouwing en de voortgang van dien wederopbouw zelf, wettigen
de hoop dat deze oude kern van Rhenen, met eerbiediging van haar historisch
karakter en haar monumenten, en met inachtneming van de eischen die haar mooie
ligging stelt, op fraaie wijze, wellicht gaver dan zij vóór de verwoestingen was,
zal herrijzen. Bij het vaststellen van het plan werd rekening gehouden met de
vestingwerken, die de oude stad vroeger hebben omgeven, en waarvan belangrijke
resten, zij het in deels rudimentairen vorm, zijn overgebleven. Zoo werd, ten
behoeve der gemeente, een gedeelte van den vroegeren weergang aan de Zuid
en Oostzijde der binnenstad, dat zich in particuliere handen bevond, onteigend
ten behoeve van het in de toekomst doortrekken van een wandelpad langs de
oude omwalling. De gronden, grenzende aan den contour der vroegere steenen
vestingmuren aan de Zuid-Westelijke zijde, van welke nog resten aanwezig zijn,
werden door de gemeente verworven voor openbaren straataanleg, welke
aanleg een voorplein van en inleiding tot den Cuneratoren zal vormen. Ter
plaatse van een ouden waltoren, waarvan de ligging zich in het terrein nog afteekent,
werd in overleg met een gegadigde gerekend op den aanleg van een particulier
paviljoentje of theehuis; een ander dergelijk restant werd bestemd voor terrasje
bij een ter plaatse op te bouwen café. Enkele gronden werden voor de gemeente
onteigend om, instede van weder bebouwd te worden, bij den plantsoengordel te
worden gevoegd, die ter plaatse van de oude vestinggracht de binnenstad ten
deele omgeeft. Een terreinstrook is onteigend om een voetpad te verkrijgen, dat
van het centrale plein in de stad leidt naar den genoemden plantsoengordel, ter plaatse
van den ouden windmolen die op een bastionvormig restant der oude vestingomwalling
is behouden gebleven. Verwacht mag worden, dat deze werken tot uitvoering
zullen komen.
Het verdient overweging, of nog contact moet worden gezocht met den heer
Secretaris-Generaal van het Departement van Opvoeding, Wetenschap en Cultuur
bescherming, teneinde advies der Rijkscommissie voor de Monumentenzorg te
kunnen verkrijgen bij de uitvoering dezer werken. De bemoeiingen van het
Regeeringscommissariaat konden ter zake bezwaarlijk verder gaan, zij zouden zich
dan geheel buiten het terrein van den wederopbouw hebben begeven. Toch blijven
er in verband met het bovenstaande belangen, welke behartiging behoeven. Rond om
de oude stadskern bevindt zich de vroegere vestinggracht, in het terrein duidelijk
afgeteekend, die de omlijsting van deze binnenstad is en zonder welke deze geen
eenheid vormt. Van deze gracht, vroeger deels droog, deels met water gevuld.
