52
HEEMSCHUT
Men dient aan deze fokkerijen en aan de daarvoor te stellen welstandseischen
meer dan voorheen te denken, indien in uitbreidingsplannen van gemeenten met
bijbehoorende voorschriften- maatregelen worden vastgelegd ter bescherming van
het landschapsschoon. Dank zij de vriendelijkheid der burgemeesters mocht ik ont
werpen voor zulke plannen raadplegen in Heerde en Epe, waar men bepaalde mooie
gebieden in deze gemeenten als natuurmonumenten in den zin van de provinciale
Geldersche vereeniging voor natuurbescherming wil behandelen. Voor zulke natuur
monument-gebieden moet m.i. in de bebouwingsvoorschriften worden vastgelegd,
dat geen kippen- en eenden-fokkerijen worden toegelaten. Wel vindt men bepalingen
in de ontwerp-uitbreidingsplannen omtrent landarbeiderswoningen, die öf niet, öf
alleen in de daarvoor gereserveerde gebieden mogen worden gebouwd. Ik miste
echtër een voorschrift, waarbij speciale pluimvee-fokkerijen in deze natuurschoon-
gebieden verboden worden. Toch zou dit gemakkelijk door te voeren zijn, omdat
zij er nog bijna niet bestaan, en er in de beide genoemde zeer groote gemeenten,
in hun tot de IJselvlakte behoorende Oostelijke gebiedsdeel, ruimte te over is voor
dit landelijk bedrijf. En dit blijft zelfs gelden, als men zich voor hoenderteelt tot de
zandige strooken in deze vlakte bepaalt, waar overigens de voor deze bedrijven al te
waardevolle klei domineert. Moeilijker zal het zijn den boeren te beletten het kippen-
fokken als nevenbedrijf te beoefenen, maar dit is ook niet zoo essentieel. Naar mijn
meening verdient de Geldersche Provinciale verordening voor Natuurbescherming (art. 1
aanvulling met een bepaling, dat de tot natuurmonument verklaarde gebieden wel
„agrarische" gebouwen mogen verkrijgen, doch dat kippenfokkerijen daarvan uit
gesloten zijn, tenzij deze geheel worden afgeschoten door een singel van voldoende
afschermende boompjes. Dezer dagen vernam ik, dat in het uitbreidingsplan van
de gemeente Epe wordt voorgesteld, dat dierenfokkerijen alleen worden toegelaten
in het gebied, waar landelijke bebouwing is voorgeschreven, dus niet bij de villa
bouwterreinen en de natuurmonumenten. Dat de beschreven afsingeling goede
resultaten heeft, ziet men bij de Woeste Hoeve, waar veel kippenfokkerijen staan,
die niemand opvallen. Hoezeer zij aan den anderen kant het landschap kunnen
ontsieren, ziet men in de kom van het dorp Otterloo. Wanneer toeristen van
Arnhem en Oud-Reemst of binnendoor vanuit Ede dit dorp per rijwiel naderen,
worden zij vergast op een gezicht als door de eerste der bijgaande foto's wordt
weergegeven, waarbij nog moet worden aangeteekend, dat de foto slechts de helft
van de daar aanwezige hokken aangeeft. De hokken beginnen reeds te verschijnen
aan den weg MeulunterenRoekei. Deze weg heeft een mooi tracé op de scheiding
van heide met dennen in het Zuiden en bouw- en weiland in het Noorden. Hoewel
fokkerijen ten N. van dezen weg dus strikt genomen buiten het eigenlijke natuur-
schoongebied liggen, zoo zullen zij bij stijging van het aantal een smet op het
landschap werpen bij den juist hier zoo schoonen en meestal plotselingen overgang
van akkerland in heide en dennen.
Tot slot zou ik willen aanraden, dat het meergenoemde Geldersche Genootschap
of de Stichting het Geldersch Landschap eens een prijsvraag laten uitschrijven,
waarin gevraagd wordt een aesthetisch juiste oplossing te geven voor dit vraagstuk.
Den Haag, April 1941. Dr. W. C. KLEIN,
Lid der Commissie W. I. L.
