4 HEEMSCHUT
Zutphen werden zoodanige toe
zeggingen voor bijdragen ont
vangen, dat de restauratie kon
worden ter hand genomen.
Begonnen werd met een zorg
vuldige opmeting van het ge-
heele terrein met de zich daarop
bevindende gebouwen. Dit
leverde reeds eenige verrassende
ontdekkingen en raadselen op,
die gedurende de herstelling tot
klaarheid werden gebracht. Het
was een uitgebreid etablisse
ment, van wel 40 X 75 M.
Het bleek dat het „oudste huis"
niet haaks doch flink scheef was
en alle vertrekken parallelo-
grammen waren, wat men bij
een bezichtiging niet bemerkt.
Er ontstond twijfel of de achter
kamer van het huis wel „echt"
was of een latere aanbouw.
Het bleek dat het „latere huis"
veel ouder was dan het er uit
zag. Er kwam onder het uit
gebreide koetshuis een groote
overwelfde kelder voor den dag, net zoo gemaakt als de kelder onder het
oudste huis. Er bleek een oude kelder te zijn onder het vervallen tuinhuis, op
dergelijke" wijze gemaakt en waarin de grondslagen van den vestingmuur te zien
waren. In het tuinhuis kwamen zonderlinge overblijfselen van een steenen trap
met overwelving voor den dag, voerende naar op den muur. Bovenop dien muur
waar een boom gegroeid was, bleek deze geworteld te zijn in los puin op de trap.
Een gat in den muur, toegang gevende naar den laag gelegen achtertuin, bleek
een latere doorbraak te zijn, doch ernaast bleek een dichtgemetselde echte uitvals-
poort te zijn. Alles bijeen voldoende om met belangstelling het onderzoek voort
te zetten, hier en daar iets los te nemen om te zien wat daarachter voor den dag
kon komen. Het behang in de groote voorkamer was geplakt op den achterkant
van oud geornamenteerd behanglinnen dat achterstevoren was toegepast. Achter
de planken plafonds kwamen eikenhouten moerbinten met kinderbalken in het licht,
die van latere beschildering voorzien waren, doch waarvan de moerbinten angst
wekkend waren doorgebogen. De muren van het trappenhuis bleken achter de
pleisterlaag kleine vensters te bevatten in den trant van het oudste huis, waar de
latere vensters dwars doorheen gemaakt waren. Aan de binnenzijde waren deze
De voorgevel van Dat Bolwerck vóór de restauratie
Foto Monumentenzorg