20
HEEMSCHUT
DE ZORG VOOR HET LANDSCHAPSSCHOON BIJ DEN
WEDEROPBOUW
Landschapsschoon en platteland zijn onafscheidelijk verbonden, het schoon zijn is
een eigenschap yan het goede platteland. Een periode van aantasting van land
schappelijk schoon ligt achter ons. Over groote gebieden zijn verdedigingswerken
aangelegd. Toen de storm over ons losbraki is wat in den weg van de verdedigings
linies stond, geraseerd. Dit leed is geleden de wederopbouw neemt een aanvang.
Wat wij gaan scheppen, moet beter en doelmatiger worden; ruilverkaveling over
groote gebieden aansluitend aan de verwoeste, biedt de mogelijkheid tot een
rationeele indeeling van den grond. In de mededeelingen, die tot nu toe over dit
werk zijn verschenen, is het woord landschapsschoon nog nauwelijks gebruikt. Ons
hoofd staat nog niet erg naar schoonheid en aesthetiek, er valt te veel te doen,
er zijn nog te veel organisatorische, juridische, financieele, economische, waterstaat
kundige, bodemkundige, landbouwtechnische en bouwkundige moeilijkheden en
puzzles. Brengt dit gevaren mee voor ons landschapsschoon? Niet noodzakelijk
een organisatie is zeer goed denkbaar, die doordrongen is van de wenschelijkheid
onze landschappen tot een zoo groot mogelijke schoonheid te brengen. Wil dit
echter slagen, dan is het noodig te preciseeren en te definieeren. Onderdeel van
het landschap is b.v. het min of meer ongerepte „natuurmonument". Veel van deze
quasi-natuurlijke plekken zijn door den mensch geschapen en in stand gehouden.
Toch zijn zij belangrijk, als laatste wijkplaats voor de oorspronkelijke flora en fauna.
Het reserveeren en misschien zelfs het scheppen, is aanvaardbaar, wanneer de
natuurwetenschap de motieven verstrekt.
Van geheel anderen aard dan deze natuurwetenschappelijke reservaten zijn gebieden
als het Gooi-reservaat. Zij hebben een sociale functie. De bewoners van de groote
bevolkingsagglomeraties vinden er „de vrijè ruimte". In dezelfde categorie kunnen
wij ook het strand en een deel van de duinen plaatsen, vele binnenwateren en
plassengebieden, en ten slotte, ook schoorvoetend, boschcomplexen wier hoofd
functie de houtproductie is, maar die als wandelgebied een sociale bijfunctie hebben.
Voor de zuivere ontspanningsgebieden is de bereikbaarheid van de wooncentra
uitermate belangrijk; zeer urgent is het te werken aan een systeem van vrije
ruimte en groene toegangswegen dat op de juiste wijze samenhangt met de dichtst
bevolkte plekken van het land. En zelfs wanneer het biologisch reservatenstelsel
compleet zou zijn, de ontspanningsruimten in voldoende mate zouden zijn aangewezen
en van een net van aantrekkelijke toegangswegen zouden zijn voorzien, wanneer
Het landschap van den Twentschen achterhoek
