HEEMSCHUT
43
Het feit dat voor zeer vele wegen die wet te laat komt, behoeft ons niet te beletten
ons te verheugen dat althans voor de nog te bouwen en te verbeteren wegen
een ongebreidelde huizenbouwerij niet meer mogelijk zal zijn.
Het is nog niet zoo heel veel jaren geleden dat het openingswoord van den voor
zitter en de discussies in de jaarvergadering nagenoeg alleen jammerklachten te
hooren gaven over het oude schoon in natuur en bouwkunst, dat overal in den
lande verwaarloosd, geschonden, onkundig hersteld werd, zonder daartegenover
in verhouding op resultaten van geuite protesten en gevoerde onderhandelingen
te kunnen wijzen. Misschien was die toon in mineur met opzet wat overdreven
omdat alleen harde klappen pijn plegen te doen.
In de latere jaren kon echter in menig opzicht onze uiting anders zijn. Onder
druk wellicht van de publieke opinie, welke nu wel voor de Heemschutgedachte
gewonnen schijnt te zijn, vinden alle vereenigingen welke zich in den Bond Heem
schut samentreffen, bij de autoriteiten van Land, Provincie en Gemeente steeds
meer gehoor, haar kritiek in vergaderingen en geschriften wordt mild aanvaard
en,-wat nog meer waard is, hare meening veelvuldig gevraagd alvorens de plannen
die men heeft worden uitgevoerd. Als voorbeeld van het eerste kan dienen dat
het bestuur van den Bond, in eene conferentie met de leiders van den bruggenbouw
in' het Ministerie van Waterstaat in de- gelegenheid werd gesteld zijn meening te
kennen te geven dat de brug aan den Moerdijk naar algemeene opvatting, niet
alleen uit aesthetisch oogpunt, als minder geslaagd is te beschouwen dan de meeste
andere bruggen over de groote rivieren, maar bovendien door haar afgesloten
vorm het landschapsschoon in hooge mate schaadt. Ons werd er toen op gewezen
dat die bezwaren inderdaad door de afdeeling Bruggenbouw werden erkend, maar
dat destijds de toestand van 's Lands financiën tot een zoo eenvoudig mogelijken
bouw had doen besluiten. Dat, zooals men ons zeide, alle ontwerpen voor bruggena
bouw aan het oordeel van een bouwraad, die deze aesthetisch bekijkt, worden
onderworpen, moet ons allen dankbaar stemmen omdat het aantoont dat het ver
langen in de techniek de schoonheid van Nederland te bevorderen ook in de
ambtelijke ingenieurswereld wordt gekoesterd.
Het is mede een reden tot verheugenis dat telken jare nieuwe groepeeringen van
menschen zich vormen die voor een speciaal doel het Heemschutwerk komen
steunen. Zoo werd in het verstreken jaar de cyclus der zoogenaamde Landschappen
gesloten door de stichting van het Noord-Hollandsche Landschap, zoodat thans
in de elf Provinciën de lokale publieke belangstelling voor het behoud van land
goederen kan worden gewonnen.
De veel bezongen schoonheid van de Vecht schijnt nog niet voldoende veilig
gesteld te zijn, er is althans onlangs een Commissie gevormd „voor de Vecht
streek en voor de Plassen ten Westen en ten Oosten van de Vecht", met het doel
voor natuur- en dorpsschoon te waken. Indien, zooals in Noord- en Zuid-Holland
reeds geschiedde, in Utrecht een Plassenverordening tot stand komt, zal deze
Commissie in haar streven om de fraaie plassen van leelijke bouwsels, zomerhuisjes
genaamd, vrij te houden, krachtig gesteund worden.
