HEEMSCHUT
21
weg op; de houten beschieting is reeds verdwenen,
de balkjes blijven nauwelijks meer hangen. Reeds
in „Oud-Batavia" staat vermeld, dat de ingeslagen
ruitjes gelegenheid bieden tot het in- en uitvliegen
van vleermuizen. De huizen dienen blijkbaar tot
guanokweekerij. Het verval van het metselwerk
is in vergelijk met de afbeelding in „Oud-Batavia"
verder voortgeschreden Zoo worden deze fraaie
voorbeelden en nog vele andere met hen, waarop
wij Nederlanders als koloniseerend volk met recht
trotsch moesten zijn, door verkeerd gebruik en
ergerlijke verwaarloozing aan een langzame sloop
ten prooi gegeven. Maar misschien zal een onder
nemend zakenman ter gelegener tijd zich over deze
panden ontfermen en door afbraak aan het lang
zaam afsterven een einde maken, om ter plaatse
een nieuw bouwwerk te doen verrijzen, dat zoo
brutaal mogelijk getuigenis zal afleggen van onder
nemingsgeest en durf van den stichter. Want het
gevaar dreigt niet alleen van de zijde der vernielers
en sloopers der oude bouwwerken zelf, maar zeker
niet in mindere mate van de zijde van hen, die
door karakterlooze nieuwe bouwwerken het stads
gezicht voor goed vernielen. Foto 3 laat duidelijk
zien hoe het aanzicht der op zich zelf goed bewaard
gebleven fraaie huizen ernstig wordt geschaad door
later ten koste van ongetwijfeld ook zeer mooie
tijdgenooten opgerichte protsige" gebouwen van
bedroevend slechte verhoudingen. Bovendien is in
dit geval "de schade nog vergroot door de, voor
-nieuwe bouwwerken van Gemeentewege voor
geschreven galerij-bouw, waardoor de belendingen
aanmerkelijk vóór de oude huizen uitspringen.
Hetzelfde toont foto 4.
De lezer zal zich nu misschien afvragen: wordt
er dan niets gedaan om het beschreven kwaad te
keeren? Bij Staatsblad No. 238 van 1931 is een
monumenten-ordonnantie voor Nederlandsch-Indië
vastgesteld, die de mogelijkheid aan het Gouver
nement opent om aan particulieren toebehoorende
zaken, welke onder de in artikel 1 der ordonnantie
gegeven omschrijving van „monument" vallen, al
dan niet op verzoek van den eigenaar of recht-
Foto 9. Groep van drie oude kleine
woonhuizen aan de gedempte
Spinhuisgracht te Batavia
Foto 10. Groep van oud-Hollandsche-
en Chineesche woonhuizen aan de
Utrechtsche straat te Batavia
