20
HEEMSCHUT
aangebracht, foto 3, dan weer is een rijkere uit
voering met paneelen toegepast, foto 4. Soliede
en mooi van kleur zijn de veelvuldig toegepaste
dorpels en neuten van cormandelsteen. Waar over
ruime geldmiddelen beschikt kon worden, werden
deuren en ramen rijk omtimmerd en wist de hout
snijder op voortreffelijke wijze het mes te hanteeren.
Menig fraai gesneden rooster boven deur- of raam
opening is nog bewaard gebleven, foto 5; hoofd
ingang Landsarchief. Bijzonder fraai is ook de
behandeling van trapleuningen en balusters, foto 6;
trap in het gebouw van foto 4. Hoeveel variatie
ook in detail, het geheel blijft door dezelfde geest
beheerscht en de eenheid is steeds bewaard gebleven.
Zeker geen mindere vaktraditie werd door de makers
der Chineesche woningen in eere gehouden. Wel
zijn de vormen speelscher en dikwijls getuigend
van rijke fantasie. Fraaie topgevel- en nokversie-
ringen, fijn besneden balken en consoles, dikwijls
gepolychromeerd, geven aan het geheel een typisch
Oosterschen zwier, foto 7 en 8, Chineesche tempel.
Zooals uit vorenstaande korte schets moge blijken,
is een wandeling door oud-Batavia voor liefhebbers
van oude bouwkunst en cultuur een genot. Maar
toch zal men in één opzicht zeer teleurgesteld
worden. Wanneer men-namelijk ziet, hoe droevig
de toestand is waarin de meeste der gebouwen
van kunsthistorische waarde in oud-Batavia ver-
keeren en hoeveel reeds door onoordeelkundige
verbouwing bedorven is, dan rijst de verontrustende
vraaghoe lang zal, wat er thans is, nog in stand blij
ven. De drie huisjes aan de Gedempte Spinhuisgracht
(de demping dier gracht heeft aan het stadsgezicht
ter plaatse ook zeer veel schade toegebracht) b.v.
verkeeren, zooals op foto 9 duidelijk te zien is,
in een allerellendigsten toestand. Het meest linksche
van de drie dat bewoond wordt door een Chinees,
nog het beste aan toe. Het rechtsche had
op een foto (vermoedelijk van omstreeks 1920) iri
het platen-album van het gedenkboek „Oud-Batavia"bewerkt door Dr. DE HAAN
nog het oorspronkelijke dakoverstek. Thans is dit geheel verdwenen en vervangen
door het, tot in het diepste binnenland van Indië doorgedrongen, afschuwelijke
gegalvaniseerde dakijzer. Het overstek van het middelste huis gaat denzelfden
Foto 7. Chineesche tempel te Batavia
Foto 8. Chineesche tempel te Batavia jg er
