WAT ZAL ER VAN OUD-B ATA VIA WORDEN
HEEMSCHUT
19
Bij een bezoek aan de oude stadswijken van
Batavia valt vooral op, dat behalve oude waarde
volle gebouwen, groepen behouden gebleven zijn,
die een typisch en schilderachtig stadsbeeld vormen.
Het is juist het karakteristieke, fraaie geheel dat
van zoo groote waarde is uit cultuur-historisch
en architectonisch oogpunt en daarom verdient
in stand gehouden te worden. Dit geldt zoowel
voor wijken van overwegend oud-Hollandsch als
voor gedeelten van overwegend Chineesch karakter.
Waar beide soorten bebouwing naast elkaar voor
komen, krijgt men toch een harmonischen indruk.
Beide soorten gesloten straatbebouwing worden
gekenmerkt door het eenvoudige zadeldak, met de
nok evenwijdig aan de straat. Dit geeft een groote
mate van eenheid aan het geheele aanzicht, terwijl
door verspringing der daken tengevolge van ver
schillende hoogte der huizen op ongekunstelde'
wijze een bijzonder aantrekkelijke levendigheid
verkregen is, foto 1: Koestraat; oud-Hollandsch,
foto 2: Chineesche wijk, foto 10; Utrechtsche
straat; oud-Hollandsch en Chineesch.
De oud-Hollandsche koloniale bouwwijze wordt
vooral gekenmerkt door voornaamheid en rust,
niet alleen der groote patriciërshuizen, waarvan er.
helaas nog maar enkele behouden gebleven zijn,
foto 3, maar ook der gewone burgerhuizen, foto 9.
Het groote dakoverstek zoo juist gekozen ter
wering van de felle tropische zonnestralengeeft
een prachtige schaduwwerking. De plaatsing van
de deuren en ramen, in eenvoudige breede kozijnen
gevat, is goed en in juiste verhouding tot het
gevelvlak. Dit is te danken aan een goede vaktraditie, uit het Vaderland mede
gebracht, die een groote mate van harmonie waarborgt, zoo belangrijk voor het
stadsgezicht, maar vrij is van dwang. Want in het kader van den tijd wist de vakman
toch zijn individualiteit te behouden, wat blijkt uit menige oorspronkelijke gevel en aardig
detail. De kleine huizen aan de gedempte Spinhuisgracht zijn geen van drieën aan elkaar
gelijk, maar passen toch goed bij elkaar. In de wijze van afsluiting der onderzijden van
de dakoverstekken vindt men een groote verscheidenheid. Soms zijn de horizontale
balkjes zichtbaar gelaten, een andere keer is een eenvoudige plankenbetimmering
Foto 5. Buitendeur v/h Landsarchief
Foto 6. Trap in een
der huizen van foto 4
