46
HEEMSCHUT
behoeven we met de ontwaakte schoonheidszin van ons volk voor een dergelijke nachtmerrie
niet bang te zijn. Niettemin verklaarde een belangstellend bezoeker er de voorkeur aan te
geven de Keizersgracht over de geheele lengte te dempenHeemschut heeft dus nog een taak.
België's inzending toont Brugge met zijn sfeervolle watertjes en zijn zoo mooie bruggen.
Folklore en volkskunst worden in Nederland eigenlijk niet tot het Heemschutwerk gerekend
en toch is het er onafscheidelijk van. In werkelijkheid is Heemschut bij het reeds zoo uit
gebreide werkterrein aan die onderdeden niet toegekomen. Er moet noodig aan begonnen
worden. De Zweedsche weefwerken, zoo fijn van coloriet en patroon, de Zweedsche huisvlijt
de foto's van Zweedsche volksfeesten bewijzen hoe belangrijk dit deel van het Heemschut
werk zijn kan.
Ten slotte de molens, zoo karakteristiek voor het Hollandsche landschap, eerst onder
Heemschutzorg," nu onder die van de Vereeniging „De Hollandsche Molen". De strijd voor
het behoud scheen lang wanhopig. Tegen de moderne eischen, tegen motoren kan men het
niet volhouden. Tot het systeem DEKKER uitkomst bracht, en vermindering van de weer
stand, stroomlijnwieken, voor den leek haast niet op te merken verbeteringen, maar die een
vijfmaal zoo nuttig effect als gevolg hadden. Vele typen molens zijn hier als model aanwezig
van een enkele de z.g. Paltrok zijn nog maar 4 exemplaren in Nederland bekend. Open
molen-modellen met binnenwerk brengen kenners tot enthousiasme. Bij de Twenthsche
inzendingen treffen oude watermolens, die charme van de nog niet gekanaliseerde beken.
Vele foto's van nog in volle fleur draaiende molens van polders waar de molens zich in
lange rijen scharen, maar ook van een romp zonder wieken als een oorlogs-invalide zonder
armen en beenen of alleen nog maar een onderstuk wel voor reclame gebruikt, ook hier behouden
en verdwenen schoonheid. Men ziet een foto van een Amerikaanschen windmolen heel nuchter
en practisch, maar riet een geraamte in al zijn doorzichtigheid. Waar de molens verdwenen,
werd soms de plaats ingenomen door een vierkant steenen gebouwtje als een doos om de
motor in op te pakken, maar detoneerend in het landschap. Het Gemeente-archief stuurde
DE DIORAMA'S VAN DEN A.N.W.B. RECHTS DE SCHOONE NATUUR, LINKS NA BEZOEK
VAN DEN MENSCH MET GEBROKEN TAKKEN, MET DE SCHILLEN EN DE DOOZEN
