ingestort en had men inplaats van de gewelven te herstellen eenvoudig een vlakke
zoldering aangebracht.
In den toren hingen in een uit geweldige eikenbalken opgebouwden klokkestoel,
twee antieke klokken, waarvan de eene (de grootste) het opschrift droeg: Ave du
machst di romen du brachtes wonne up eerden daer om wil ick di nomen in
Marien eender meerten johannes de bomen me fecit an°, do. M.° CCCCXLIII
up sunte peters avent ad vincula Op de kleinere klok stond te lezenJhesus
Maria Johannes Gerhardus de Wou me fecit anno f domini f
MXCCCC XCIIII f X".
Al deze merkwaardigheden werden evenwel door de vurige brandtongen vernield.
Geweldig waren de inwoners der Drentsche gemeente onder den indruk, maar ook zij
toonden zich niet geheel uit het veld geslagen. Want toen het ergste leed was geleden
werden gelden ingezameld en dank zij de van alle kanten ondervonden steun en
bijstand, was eindelijk een zoo groote som bijeengebracht, dat tot den herbouw van
het schilderachtige oude bedehuis kon worden overgegaan. En zoo werd dan in het
laatst van April 1924 tot aanbesteding van het bouwwerk overgegaan, waarmee in
Mei d.a.v. onder architectuur van den heer J. BOELENS KZN., architect te Assen,
werd begonnen. In October van het vorige jaar werd de geheel vernieuwde in den
ouden trant opgebouwde kerk op plechtige wijze in gebruik genomen en thans staat
daar weer tusschen het groen der boomen, de oude vriendelijke kerk en ver buiten
Dwingeloo treft weer de eigenaardige peervorm van den torenspits.
Zooveel mogelijk is het bedehuis weer het oude aanzien gegeven. Het uitwendige
ervan is vrijwel gelijk gebleven. De contreforts zijn alle weer opgebouwd, de kapel is
er weer, ondanks den eigenaardigen, voor leeken niet erg opvallenden vorm van het
gebouw, is het dak weer in den oorspronkelijken toestand hersteld, de toren is weer
opgebouwd als voorheen en ook de 13 M. hooge spits (op den 22 M. hoogen toren)
geeft weer - het karakteristieke aan het geheel. Alleen het uurwerk in den toren is
belangrijk verbeterd. Droeg de oude klok slechts één wijzerplaat, thans kan van alle
vier zijden van den toren de tijd worden afgelezen, terwijl de volle slag op half en
heel uur gehoord wordt. En de ouderwetsche klokken die met den brand geheel
werden vernield, zijn in de klokkengieterij te Heiligerlee tot nieuwe omgegoten. Zooals
heel vroeger is de hoofdingang weer in den toren. Vele jaren was deze ingang door
planken gesloten en kwam men door zijdeuren het kerkgebouw binnen. De oude nog
van den brand overgebleven muren zijn afgebikt, gerestaureerd met oude kleurige steen
en uit de hand breed gevoegd, waardoor het interieur iets warms krijgt. Door
genuanceerd glas valt een prettig getemperd licht naar binnen. Het koor is zeer
smaakvol opgetrokken. De gewelven die met den brand geheel verwoest werden, zijn
er weer uit de hand in gemetseld en de kraagribben rusten evenals voorheen, weer
op acht uit den brand overgebleven kraagsteenen uit welker oude kopstukken oudheid
kundigen een aanwijzing meenen te mogen zien voor de stichters der oude oorspronke
lijke kerk. De platte zolder uit het vroegere gebouw is verdwenen en als voortzetting
van het keurige koorgewelf is een plafondgewelf aangebracht. De nissen die vroeger
in de oude kerk als zitplaatsen dienden, zijn thans weer in oude eer hersteld. Ver
schillende der bij de restauratie gevonden nissen zijn bewaard gebleven en in den
linkerachtervleugel is achter een antiek wapensteentje op den eersten ochtenddienst
een oorkonde ingemetseld.
Assen, 1926.
H. CLEWITS.
