Campagne wederopbouw
Heemschut en Europa
4
Minister Ronald Plasterk met
in zijn hand het Wederopbouw-
pamflet.
Europa Nostra president mevrouw S.A.R. la Infanta
Donna Pilar de Borbon met Heemschut-directeur
Karei Loeff (I) en programmamaker Peter Bosch (r).
In mei 2008 presenteerde Heemschut een eigen lijst van waarde
volle objecten uit de Wederopbouwperiode. Deze Heemschutlijst is
een reactie op de aanwijzing van 100 nieuwe rijksmonumenten door
minister Plasterk in oktober 2007.
Het bestuur van Heemschut heeft de provinciale commissies gevraagd om
de juweeltjes van naoorlogse bouw in de eigen omgeving op een aparte
Heemschutlijst te plaatsen. Ook is de grens niet getrokken bij 1958, maar
bij 1965. Deze 'attentielijsten' hebben een tweeledig doel: enerzijds dienen
ze als referentie voor gemeenten, provincies en het rijk bij selectie en
aanwijzing van nieuwe, jonge monumenten. Anderzijds zorgt de publicatie
voor bewustwording bij de burger: vaak wordt jongere bouwkunst nog niet
erkend als waardevol, simpelweg omdat men er mee is opgegroeid.
De uitreiking van de brochure vond plaats op een schip voor de kust van
Vlissingen. Heemschut directeur Karei Loeff overhandigde het pamflet aan
minister Ronald Plasterk, die kort, maar positief reageerde en zijn waarde
ring uitsprak voor het initiatief.
Aandacht in de pers kwam volop, maar vooral uit regionale en provinciale
hoek. Van Assen tot Enschede en van Doetinchem tot Middelburg: niet
alleen kranten, maar ook regionale omroepen pikten de uitreiking op om
aandacht te besteden aan lokale en regionale waardevolle voorbeelden.
De verspreiding van het boekje onder gemeenten en belangstellenden
heeft geleid tot verschillende initiatieven. Raadsleden hebben gemeenten
verzocht om het onderwerp te agenderen, bijvoorbeeld in Haarlem. De
gemeente Emmen verzocht Heemschut mee te denken over het opstellen
van een gemeentelijke lijst van beschermde na-oorlogse monumenten. In
Roermond en Eindhoven werd door plaatselijke politici en belangengroe
peringen aandacht gevraagd voor individuele gebouwen. En in Gelderland
werd in het najaar de verkiezing gehouden van het mooiste wederopbouw-
monument van de provincie. Tijdens een debat in Lux in Nijmegen kwam de
stadsschouwburg van Nijmegen als favoriet van de deskundigen uit de bus,
terwijl de bedreigde Dreienborch in Wageningen de publieksfavoriet was.
Gemotiveerd door de belangstelling werkte Heemschut in 2008 aan een
subsidieaanvraag voor een vervolgproject. Helaas werd dit project niet
gehonoreerd. Een inzamelingsactie onder de leden van de vereniging maakt
echter dat in 2009 een bescheiden vervolgproject kan worden gestart.
De mede door Heemschut opgerichte organi
satie Europa Nostra reikte in juni in Durham de
European Heritage Awards uit. Maar liefst vier
prijswinnaars kwamen uit Nederland. De Rotter
damse Van Nellefabriek kreeg een prijs voor de
bijzondere restauratie en herbestemming. Stich
ting Stadsherstel Hoorn vanwege de bijzondere
bijdrage aan het behoud van de stad Hoorn. Aan
Emiel van Brederode werd een award toegekend
voor zijn jarenlange inzet voor de monumen
tenzorg via het Nationaal Contact Monumenten
en de Stichting Open Monumentendag. De
TV-serie Schatten van Amsterdam werd tenslotte
bekroond vanwege de bijzondere aanpak om jon
geren kennis te laten maken met monumenten.
Heemschut was vertegenwoordigd door de
algemeen secretaris en de algemeen directeur,
die in een vorige functie mede het initiatief had
genomen tot de bekroonde televisieserie.
In november heeft Heemschut meegedacht over
de toekomst van de Vlaamse zustervereniging: de
Koninklijke Vereniging voor Natuur- en Steden
schoon. Deze vereniging, die net een jaar ouder
is dan Heemschut, verkeert in eenzelfde soort
situatie als Heemschut enkele jaren geleden.
Tenslotte werd in december op verzoek van de
Nederlandse tak van de International Council
on Monuments and Sites (Icomos) een delegatie
ontvangen uit Kuldiga, Latvia. Tereza Strauta en
Jana Jacobsone, respectievelijk Project Specialist
at the Kuldiga City Council and Head of the
department of Town Planning of Kudilga City
Council, lieten zich informeren over burger
participatie in Nederland, in het kader tot hun
voordracht voor de lijst van het Werelderfgoed.
Jaarverslag 2008 Heemschut 5
u
V'
