bereid. Hopelijk levert het jaar 2000 positieve
ontwikkelingen op.
Amersfoort, Belgisch monument
Dit jaar is in Amersfoort een aantal monumenten
grondig gerestaureerd. Als belangrijkste kan genoemd
worden het Belgische monument, opgericht ter
herinnering aan het verblijf van Belgische vluchtelingen
in Amersfoort tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Behalve het monument zelf werd ook het ingebouwde
carillon weer speelklaar gemaakt. De omliggende
historische tuinen moeten in 2000 nog in oude glorie
worden hersteld.
Amersfoort, Remonstrante Kerk
Het Remonstrante kerkje in de Herenstraat is
verbouwd tot woonhuis: een uitstekend voorbeeld van
goed hergebruik van een historisch gebouw.
Ainersfoort, bouwbrug Korte Gracht
Tegen bezwaren van betrokken burgers en van
Heemschut in heeft de gemeente vergunning verleend
voor een bouwbrug in de Korte Gracht (een meer dan
honderd meter lange dubbele reeks palen in de gracht
en daarop een betonnen rijdek) om het bouwverkeer
vanaf de Stadsring naar het nieuwe winkelcentrum
Mooiersplein te geleiden. Deze absurde oplossing, die
een hele reeks kwetsbare rijksmonumenten in gevaar
brengt, heeft Heemschut helaas niet kunnen
tegenhouden.
Breukelen, nieuw landgoed Zandpad 55
Al in 1997 moest Heemschut bezwaren maken tegen
de voorgenomen aanleg van dit 'nieuwe landgoed' op
een gevoelige plaats aan de Vecht tussen Breukelen en
Maarssen. Dat plan verdween in de spreekwoordelijke
lade. Inmiddels komt er een Art. 19 procedure aan
voor een enigszins aangepaste versie van dit plan, nu
gepresenteerd als 'nieuwe buitenplaats'. Heemschut
vindt deze vorm van woningbouw in het landelijke
Vechtoevergebied nog steeds niet gewenst en zal dat
ook op gepaste wijze laten weten.
Doom, woningbouw voor de Hervormde Kerk
Midden in de dorpskom van Doorn staat de kerk van
de Nederlands Hervormde Gemeente Doorn; ernaast
staat een garagebedrijf, dat de gemeente met aller
instemming wil verplaatsen naar een minder storende
plaats. Helaas is de prijs hoog: in plaats van de garage
is een appartementengebouw geprojecteerd, dat aan
alle kanten uitsteekt buiten het profiel van de te slopen
garage en dat de kerk deels aan het gezicht onttrekt,
juist aan de zijde waar de romaanse architectuur van
de kerk nog de overhand heeft. Samen met de
Kerkvoogdij probeert Heemschut de plannen
aangepast te krijgen.
Kamerik/Zegveld, bestemmingsplan buitengebied
Al jaren is er toenemende druk op het landelijk gebied
in de omgeving van Kamerik. Veel oorspronkelijke
agrarische bebouwing krijgt een andere bestemming.
Dit gaat vaak gepaard met sloop en (al of niet passende)
vervangende nieuwbouw. De in 1999 gepubliceerde
nota Belvedere kent speciale cultuurhistorische
waarde toe aan het gebied. Gesproken wordt van een
'veenontginningslandschap van Europese betekenis'.
Momenteel wordt door de gemeente Woerden
gewerkt aan een herziening van het bestemmingsplan
'buitengebied'. Heemschut zal zich zij aan zij met de
stichting Hugo Kotestein sterk maken voor het in het
bestemmingsplan opnemen van de in de nota
voorgestelde beleidsstrategie.
Maartensdijk, Gagelbos/Noorderpark
In 1999 werd de strijd om het behoud van het
Waterlinie-karakter van dit gebied tussen Utrecht en
Maartensdijk voortgezet, samen met de Stichting
Menno van Coehoorn en de Stichting Brigida. De
plannen zijn overigens al een heel eind in de goede
richting opgeschoven. Het is wel een moeilijk
vraagstuk: de gemeenten hebben zich in het verleden
sterk gemaakt voor aanleg van een recreatiebos/park
in dit gebied. Inmiddels wordt geprobeerd de Nieuwe
Hollandse Waterlinie te behouden en zelfs op de
Werelderfgoedlijst geplaatst te krijgen; iets waarmee
een bosachtig park natuurlijk geenszins harmonieert.
Rhenen, Palmerswaard
De ingrijpende ontgrondingen en aanleg van een
jachthaven in het ten westen van Rhenen gelegen
uiterwaardengebied zijn nog steeds in de
besluitvormingsfase. Voorjaar 2000 zal de Raad van
State waarschijnlijk meer duidelijkheid verschaffen en
hopelijk zullen de bezwaren van Heemschut resultaat
opleveren.
Utrecht, Antoniuskerk.
In 1999 was de commissie zich ten tweede male, en
nu heel direct, gaan bezig houden met het bedreigde
complex van de Antoniuskerk, de pastorie en de
pastorietuin. In januari vond een bijeenkomst plaats
met alle direct en minder direct betrokkenen om
opnieuw oplossingen te zoeken. Die dienden enerzijds
te leiden tot restauratie van het kerkgebouw en
anderzijds tot nieuwe ideeën omtrent gebruik van
pastorie en tuin. Het eerste half jaar vonden enkele
bijeenkomsten plaats en werden kerkgebouwen die
een voorbeeld zouden kunnen zijn, bezocht. Met deze
ervaringen en steunend op een te raadplegen werk
groep ging het parochiebestuur aan de slag. Op het
moment van schrijven is er nog geen besluit genomen
over welke richting opgegaan zal worden.
Utrecht, derde hoofdgebouw van de NS en de ufo
De commissie hield zich ook bezig met de ufo van de
kunstenaar Mare Ruijgrok. Dit kunstwerk was in het
kader van de zomermanifestatie Panorama 2000
neergezet/geland op het derde hoofdgebouw van de
Nederlandse Spoorwegen (de zogenaamde 'Inktpot'),
een gebouw dat in 1921 door de architect G.W. van
Heukelom is ontworpen en dat een markant silhouet
heeft. Toen echter de tentoonstelling met
hedendaagse kunstwerken in de stad gesloten was,
kocht Rail Infrabeheer, het NS-bedrijf dat zorgt
draagt voor het spoor, het kunstwerk aan teneinde het
op het gebouw te laten staan. De commissie, hiertoe
mede aangezet door reacties uit de bevolking en de
discussies in de regionale kranten, was er tegen de
24