tegenstanders sloegen elkaar met hun argumenten om
de oren. In de locale pers, op de kabel-tv en in allerlei
informatiebijeenkomsten liet Heemschut zijn stem
krachtig horen. Ook hier was het oud-voorzitter
Veldhuis die tijdens die vergaderingen het woord nam
en de garageplannen niet alleen bekwaam de grond
inboorde, maar ook met alternatieven kwam, zoals een
goed en dicht net van klein openbaar vervoer naar het
stadscentrum. Een andere oplossing voor het
vermeende parkeerprobleem zou de aanleg van een
ondergrondse garage onder de Welle zijn. De Welle is
een belangrijke verkeersader die pal langs de IJssel
loopt. Die oplossing is inmiddels ook afgewezen als
zijnde nog duurder dan een garage onder de Brink, het
historische hart van het middeleeuwse Deventer.
Deventer, monument van de toekomst
Voor de prijsvraag voor het 'Monument van de
toekomst', die in december in het blad Heemschut
werd uitgeschreven, koos de provinciale commissie
Overijssel na lang wikken en wegen voor de
Maranathakerk in Deventer. Deze kerk staat in de
Molukse wijk van Deventer en werd gebouwd naar
een ontwerp van de niet zo lang geleden overleden
architect Aldo van Eijck. De architect hield rekening
met de afkomst van de gelovigen die van de kerk
gebruik maken, de Molukse gemeenschap in
Deventer. Het gebouw is rond en herinnert aan het
model van de gemeenschapshuizen op Ambon. Ook
de in een cirkelvorm geplaatste rij palen in de ruimte
waar de diensten worden gehouden doet denken aan
de palen waarop de traditionele gemeenschapshuizen
op Ambon staan.
Deventer, nieuwbouw in de Polstraat
Na de sloop van een niet fraai naoorlogs school
gebouw in de Polstraat te Deventer ontstond een
enorme bouwput waarin enthousiaste archeologen
zich wekenlang konden uitleven. Ze ontdekten een
groot aantal vroegmiddeleeuwse fundamenten.
Omwonenden, verenigingen en instellingen die elke
ingreep in de bestaande bebouwing in de oude
binnenstad met gepast wantrouwen bezien, hielden de
ontwikkelingen rond de geplande nieuwbouw in de
Polstraat goed in de gaten. In opdracht van de
gemeente Deventer ontwierp een Belgische architect
een in de binnenstad passend appartementengebouw.
De meningen over het ontwerp bleken verdeeld, ook
binnen de provinciale commissie. Sommige leden
vinden het jammer dat het complex een plat dak krijgt
in plaats van meer bij de naaste omgeving passende
kappen. In de Polstraat staat overigens meer
nieuwbouw die het ook met platte daken moet doen...
Deventer, stadsboerderij behouden én afgebrand
In de historische binnenstad van Deventer dreigde een
uit de late Middeleeuwen stammend pand te worden
afgebroken. Omdat het bovendien de laatste nog
overeind staande stadsboerderij van Deventer was,
kwam Heemschut in het geweer en met succes: de al
door B&W verleende sloopvergunning werd
ingetrokken en dat is eigenlijk uniek. De eigenaar van
het oude pand moest een nieuw en beter herstelplan
maken. Helaas staken nog onbekende vandalen de
brand in het leegstaande pandje, dat veranderde in een
ruïne. Hetgeen niet wegneemt dat er nu een nieuw en
passend herbouwplan wordt gemaakt.
Enschede, Usseleres
In Drenthe en in een deel van Overijssel wordt de
aaneengesloten landbouwgrond rondom een dorp een
es genoemd. Pal tegen de kom van Enschede ligt de
Usseler es, ongeveer zestig hectare groot. Het is de
laatst overgebleven zogeheten krans-es van Nederland.
De boerderijen liggen in een grote cirkel om de
akkers, een situatie die ook vandaag de dag nog
grotendeels bestaat. De gemeente Enschede wil een
deel van de es gebruiken als industrieterrein. De
provinciale commissie Overijssel kwam meteen in het
geweer en stuurde een brandbrief aan het Enschedese
gemeentebestuur. De Grolsch Brouwerij wil bouwen
in de Usseler es en hoewel er nog geen procedurele
ontwikkelingen gaande zijn, maakte Heemschut zich
toch grote zorgen over beslissingen die leiden tot
vernietiging van onvervangbare landschapselementen.
In de gemeenteraad van Enschede kwam de PvdA-
fractie inmiddels met een paar alternatieven:
voorgesteld werd de Usseler es met rust te laten en de
industrie elders ruimte te geven. Zo zou men kunnen
bouwen ten noorden van het Twentekanaal of ten
westen van Enschede. De provincie zou inmiddels ook
een plan geopperd hebben voor een groot regionaal
bedrijventerrein.
Hasselt, 'Koude Oorlog loods' wordt niet gesloopt
Het onderhoud van watergangen en -wegen in west
Overijssel was eeuwenlang in handen van de marken
die samen met de gemeenten de gemeenschappelijke
grond beheerden. Ze hadden allemaal hun eigen
sluisjes waarmee ze de waterstanden regelden en
alleen al in west Overijssel stonden zo'n twintig van die
sluisjes, oftewel zijltjes. Eén ervan is de Gennegerzijl,
die uit 1752 dateert en die ligt op de grens van de
gemeenten Hasselt en Zwolle. De sluis wordt ook nog
gebruikt als waterinlaat vanuit het Zwartewater. Bij de
sluis staat ook een zogeheten schotbalkloods, die na de
Tweede Wereldoorlog door Defensie werd gebouwd.
Samen met de Gennegerzijl maakte de loods deel uit
van een ingewikkeld systeem van waterbeheersing,
een waterlinie dus, waarmee men de Russen in tijd van
oorlog buiten de deur hoopte te houden. Schotbalken
worden bij hoge waterstanden op de sluisdeur gezet,
zodat het water achter de sluis blijft en het achterland
niet onderloopt. Van al die voor de IJssellinie
gebouwde kunstwerken is niet veel meer over, na 1968
werden de meeste afgebroken. De schotbalkloods bij de
Gennegerzijl is één van de weinige die nog overeind
staat. Heemschut ziet de zijl en de loods als één
historisch geheel en wil ze behouden. Na enige brieven
van commissielid Dirk van der Schrier, verstuurd
namens Heemschut, beloofde het waterschap Groot-
Salland dat de schotbalkloods niet wordt gesloopt.
Gezocht wordt nu nog naar een passende bestemming.
14
