te oefenen op de gemeente om hulp te bieden bij de
voorfinanciering.
Elburg, Structuurvisie
De gemeente Elburg onderzoekt aan de hand van een
structuurvisie in welke richting het stadsgebied in de
komende tijd kan uitbreiden. Geen eenvoudige opgave
in deze uitzonderlijke situatie: de nog zeldzaam gave
oude vestingstad is bijna aan alle zijden omgeven door
het hierbij behorende schootsveld. Heemschut heeft
in de inspraak laten weten dat geen van de
voorgestelde alternatieven de bijzondere waarden van
het stadsbeeld voldoende respecteert. Een nieuwe
versie van de structuurvisie is in voorbereiding.
Groenlo, Stoomhoutzagerij Nahuis
Acties van Heemschut tot behoud van de
stoomhoutzagerij, misschien wel de laatste in
Nederland, werden bekroond met plaatsing van het
gebouw op de rijkslijst
Heukelum, bebouwing molenbolwerk
Op de plaats van een geamoveerde molen, fraai
gelegen aan de Linge aan het eind van een reeks voor
het merendeel kleinschalige bebouwing, is een plan in
ontwikkeling voor te grootschalige woonbebouwing,
waarover ingezetenen contact zochten met Heemschut.
Door Heemschut zijn enige randvoorwaarden
geformuleerd, waaraan bebouwing van het markante
terrein zou moeten voldoen.
Nijmegen, De Drie Huizen
Het met sloop bedreigde 19de-eeuwse landhuis, een
gemeentelijk monument aan de Driehuizerweg, werd,
mede door het optreden van het Platform waarin ook
Heemschut zitting had, aangekocht door de gemeente.
Een restauratieplan is in voorbereiding. Helaas zal de
landschappelijke omgeving van het monumentale
complex, gelegen in het stuwwalgebied, worden
aangetast. Protesten tegen nieuwbouw in de
onmiddellijke nabijheid van het monument vonden
geen gehoor.
Nijmegen, Vredestraat
Vergeefs werd getracht een bouwplan tegen te houden
dat door de grote hoogte zeker afbreuk zal doen aan
het karakter van de markante bebouwing aan de
overzijde, de tot het beschermde stadsgezicht
behorende Vredestraat en Kronenburgersingel. Het
vigerende bestemmingsplan geeft er ruimte voor.
Nijmegen, voormalig R.K. Weeshuis op de Hessenberg
In een brief aan de Rijkscommissie voor de
Monumenten werd samen met het Cuypersgenootschap
gewezen op de gang van zaken rond de voorgenomen
sloop van dit rijksmonument, eigendom van de
gemeente. Aan de Rijkscommissie werd gevraagd een
standpunt in te nemen inzake het 'vogelvrij zijn van
rijksmonumenten in handen van gemeenten'. Hierop
is nog geen antwoord ontvangen.
Toen bekend werd dat het nieuwbouwplan ter plaatse
(het prijsvraagontwerp Flash Gordontechnisch en
financieel niet uitvoerbaar zou zijn, werd nogmaals bij
de gemeente aangedrongen op integratie van het
rijksmonument bij wijziging van de bouwplannen.
Oene (gem. Epe), diakoniewoningen
Op Oudejaar 1993 werd het dak van de zogenaamde
diakoniewoningen door brand ernstig beschadigd.
De eigenaar, de Diakonie, gaf vervolgens aan een
architectenbureau opdracht het op de gemeentelijke
monumentenlijst staande pand te slopen en daarna te
herbouwen in 'oude' staat. De monumentencommissie
ging na aanvankelijke afkeuring accoord onder
voorwaarde dat het pand werd afgevoerd van de
gemeentelijke lijst. De gemeente gaf een sloop
vergunning af waartegen Heemschut op verzoek van
de provincie bezwaar maakte. De Diakonie c.q. de
architect verzocht bij de rechtbank tot opheffing van
de schorsende werking van het bezwaarschrift. Vanwege
vorm- en procedurefouten wees de president het
verzoek af. Zowel gemeente als architect bleken helaas
niet de juiste voorstelling van zaken te hebben gegeven
waarvan een monument de dupe dreigt te worden. De
conclusie van een door Heemschut ingewonnen
technisch advies luidt dat het pand zeer goed is te
restaureren. Met dit gegeven is sloop nog even
uitgesteld en is besloten een haalbaarheidsonderzoek
te laten uitvoeren om de financiële consequenties van
sloop en restauratie op een rijtje te zetten.
Ooijpolder, Erlecoms gemaal
Door veranderingen in het waterafvoersysteem wordt
het tegen de rivierdijk gebouwde Erlecoms gemaal
overcompleet. De waterafvoerende functie van dit
gebouw uit de jaren twintig van deze eeuw heeft
indertijd de voorwaarden geschapen voor de
uitbreiding van het dorp Ooij. Dijkgemalen worden
steeds zeldzamer. Het gebouw is daarom van
architectonische en geschiedkundige waarde en heeft
betekenis als industriëel monument. Inspanningen
van Heemschut om het op de gemeentelijke
monumentenlijst geplaatst te krijgen of op andere
wijze te behouden, hebben niet mogen baten.
Ooijpolder, Herinrichtingsplan
Door de Bond Heemschut werd uitvoerig ingesproken
op het Herinrichtingsplan Ooijpolder, dat mede tot
doel heeft de.realisatie van het natuurontwikkelings
project Gelderse Poort mogelijk te maken. Dit laatste
plan is gericht op de bevordering van de twee
conflicterende belangen van natuur en landbouw en
tracht dit onder andere te bereiken door een
ruimtelijke scheiding van deze functies. In grote
lijnen: buitendijkse natuurontwikkeling ten koste van
de landbouw, binnendijks meer armslag voor de
landbouw, die hier de natuur dan ook minder behoeft
te ontzien. De uiteenrafeling van functies, die juist in
hun verstrengeling in de loop der eeuwen een zo
boeiend landschap opleverden, betekent vanuit een
oogpunt van cultuurhistorie een verschraling, die
bijvoorbeeld schril afsteekt tegen het aanpalende
Duitse 'Landschaftschutzgebiet' en 'Naturschutz-
gebiet', waarin alle vanouds aanwezige belangen
bijzonder fraai samengaan.
De Bond Heemschut heeft in zijn reactie gewezen op
tal van punten - onder andere op de thans voor de
14
