De vestigingen langs Molenvliet waren van veel blijvender
aard. Zo bestaat het huis van Reinier De Klerk, dat later tot
Landsarchief werd ingericht, nog. In fig. 17 is de plattegrond
van het hoofdgebouw weergegeven. Vergelijken we deze
plattegrond met die van Schreuder's huis, dat geen verdieping
had (het bijgebouw had wèl een verdieping), dan zien we, dat
laatstgenoemd huis een grote middenzaal bevatte, die ook op
de verdieping van De Klerk's huis voorkomt. In dat huis be
vinden zich daaronder op de begane grond een middengalerij
en twee midden zijkamers. De achtergalerij is hier gesloten,
terwijl die van Jan Schreuder's huis, waarvoor nog een terras
lag, open was. De beide opkamers, welke naast die open
achtergalerij lagen, komen in het huis van De Klerk niet voor.
Het zijn daar gewone kamers op hetzelfde niveau als de
andere vertrekken op de begane grond. Een smalle open achter
galerij, eigenlijk meer een overdekte stoep, loopt langs de
achterzijde van De Klerk's huis en geeft langs overdekte over
lopen verbinding met de symmetrisch ter weerszijden van het
hoofdgebouw staande paviljoens zonder, en bijgebouwen met
verdieping. Het hoofdgebouw en de paviljoens hebben schild
daken met aan alle zijden omlopende uitsteker, de bijgebou
wen worden beëindigd door topgevels met gezwenkte en boog
vormige lijsten (afb. 16).
Hoewel het huis van Reinier De Klerk enige jaren later
1760) gebouwd werd, dan dat van Jan Schreuder, vertoont
het meer een gesloten en daardoor steedser karakter.
De ramen met jalouzieën en licht gebogen, versierde boven
dorpels, de rijk bewerkte hoofdingang met fraai gesneden
bovenlicht, tonen duidelijk de evolutie in stijl t.o.v. de in het
vorige hoofdstuk besproken stadswoonhuizen.
Zowel bij Jan Schreuder's huis, als bij dat van De Klerk,
vinden we achter de hoofdingang een ruim voorhuis, geflan
keerd door zijkamers. Bij latere huizen is dat voorhuis dikwijls
een open galerij (zie afb. 27 van een huis aan Koningsplein
zuid, dat vermoedelijk dateert uit de eerste helft van de
negentiende eeuw; dergelijke wat kleinere typen waren
vóór de laatste wereldoorlog o.a. ook te vinden in enige ooste
lijke zijwegen van Goenoengsarie).
94
