gelegen hebben, zoals ook in huis B, doch in tegenstelling
daarmede de onderste traparm rechts en de bovenste links.
Bij de latere restauratie heeft men de trap op deze oorspron
kelijke plaats teruggebracht (zie afb. 8). Trapleuningen en
balusters zijn fraai en rijk versierd.
Na de plattegronden aandachtig bekeken te hebben, is het
interessant deze te vergelijken met wat Stavorinus op blz. 116
en volgende in zijn „Reize van Zeeland over de Kaap de
Goede Hoop naar Batavia, Bantam, Bengalen enz. gedaan in
de jaren 1768 en 1769 schrijft over de woningen in Batavia:
„De huizen zijn op Batavia doorgaans zeer luchtig opge
bouwd van gebakken steen en van buiten meestal overal
met kalk wit gepleisterd en van engelse schuiframen voor
zien. Van binnen zijn zij meest alle in denzelfden smaak
verdeeld en genoegzaam enkel, hier en daar vindt men nog
wel eens een dubbel huis, maar zeldzaam. Wanneer men de
deur intreedt, vindt men een smalle gallerij en aan den eenen
kant eene zijkamer, daaraan volgt een groot langwerpig
vertrek, dat zijn licht van eene binnenplaats ontvangt, welke
in dit vertrek inschiet en 't zelve ongeregeld maakt: dit
wordt de gallerij genoemd en dient tot dagelijks verblijf van
't huisgezin en om te eten; de vloeren zijn met grote, don-
kerroode steenen belegd; behangsels vindt men er niet; maar
net gepleisterde witte muren.
De meubels bestaan in eenige armstoelen, twee of drie
canapé's en veel spiegels daar de Europeezen in deze gewes
ten zeer op gezet zijn. In de lengte van deze gallerij hangen
verscheiden kaarskroonen en lampen op een rij, die des
avonds ontstoken worden. Aan het einde van dit vertrek
staat gemeenlijk de trap, waarmede men naar de boven
vertrekken gaat. Zes of zeven trappen opgegaan zijnde heeft
men een opkamer, die boven de dispens of kelder is, waarin
de provisie van wijn, bier, boter enz. geborgen wordt.
Boven zijn de huizen bijna als beneden; doch met weinig
meubels voorzien; men maakt aldaar zooveel werk niet van
opgesierde vertrekken als in de Nederlanden; alles dient
tot dagelijks gebruik.
Achter deze gallerij zijn de vertrekken voor de slaaven, de
64
