huisje, waar de Gouverneur-Generaal zich aan het water (een echt Hollandse liefhebberij, die door meer vooraanstaande Batavianen werd beoefend) wat kon verpozen. In 1790 werd de kasteel-vijver gedempt en verdwenen galerij en speelhuisje. Door uitbreiding van handel en bedrijf, werd het kasteel te klein en toen dan ook de veiligheid in Batavia en omgeving toenam werden verschillende takken van dienst buiten het kasteel gevestigd. De gevangenis, die in 1635 verlegd was naar de courtine tus sen Saphier en Robijn, werd in 1664 gelukkig buiten het kasteel gebracht. Zij werd gecombineerd met het slavenkwar- tier, dat vroeger als „Javaensche cortegarde" in loodsen tussen Parel en Saphier ondergebracht was geweest. Ook de werk plaatsen van het ambachtsvolk werden buiten het kasteel ge bracht en grotendeels naar de Werf, de Artillerie en het Ambachtskwartier overgebracht. Het zogenaamde Galgeveld, het terrein, gelegen tussen de zuidelijke kasteelgracht en de stad, werd langzamerhand meer bebouwd (zie kaart achter in dit boekje): In 1705 kwam het Arsenaal (of Artillerie) aan de westkant, in de hoek tussen de grote rivier en de Amsterdamse gracht tot stand. Het besluit om het Provisiemagazijn of Dispens te verplaatsen naar het terrein benoorden het Arsenaal, werd in 1734 genomen. Om daarvoor de nodige grond te verkrijgen, werd een deel van de brede zuidelijke kasteelgracht gedempt. De houten valbrug nam daardoor niet meer de middenplaats in de kasteelbrug in. De Dispens was in 1738 gereed. Aan de oostzijde van het Galgeveld vinden we een ondiep gebouw, waarin de Raad van Justitie gevestigd was. Van achter de vensters aanschouwden de rechters de executie van door hen veroordeelden op 't ver hoogde schavot, dat vóór hun gebouw was opgesteld. Achter het evengenoemde smalle gebouw van de Raad van Justitie lagen het ijzermagazijn, stal, stalwerkplaats, stalmeesters- en personeelswoningen. Van Imhoff liet de kasteels-landpoort en het grootste deel van de courtine tussen Diamant en Robijn afbreken. Zijn be doeling was de punt Diamant te verbinden met Dispens en Artillerie, langs de Amsterdamse gracht een rij gebouwen te 62

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1954 | | pagina 65