doorgang lagen werkplaatsen en magazijnen, o.a. de wapen
kamer. Door de Middelpoort op het achterplein gekomen,
zien we aan de noordzijde daarvan voornamelijk pakhuizen.
Aan dit achterplein waren oorspronkelijk de woningen ge
legen der beide opperkooplieden des kasteels, van de Regerings
secretaris, van het hoofd der chirurgie, tevens administrateur
van de medicinale winkel, van de baas wapenkamer en waar
schijnlijk wel van nog andere hoge ambtenaren. Voor wie de
tropen kent, zal het duidelijk zijn, dat het daar benauwd
wonen was. Sedert 1630 gaf de Waterpoort vanaf de noord
zijde toegang tot het achterplein. Deze diende niet alleen voor
het in- en uitbrengen van goederen, waartoe de kraan daar
heen was overgebracht, die op de schilderij van Coen, anno
1627, nog bij de Landpoort stond. Ook was deze poort oor
spronkelijk voor de nieuweling, die als soldaat, matroos of
handwerksman voet aan wal zette, dè toegang tot het hem
onbekende land. Bij aankomst en vertrek, werd deze poort
tevens door hooggeplaatste personen gebruikt. Kennelijk met
het oog op die representatieve functie, werd de Waterpoort in
1756 geheel verbouwd en van een volgens de tekening van
Rach pompeuse Barock-omlijsting met beeldhouwwerk
voorzien. Op de genoemde tekening van Rach is ook duidelijk
te zien, dat de buitenmuur van het kasteel tevens de buiten
muur van de aan het achterplein staande pakhuizen was. Deze
buitenmuur had aan de bovenzijde direct onder het dak een
smalle loopgang. Deze oplossing kwam ook op sommige pun
ten der stadsmuren voor.
In de keel van de Parel was de grote geldkamer der Com
pagnie geborgen. In 1684 werd een stukje muur met poortje,
de Vijverpoort, gebouwd, ten westen aansluitend aan de Parel,
ter plaatse, waar vroeger o.a. volgens tekeningen van Heydt,
een hek had gestaan. Later (1759) werd hier de zeebatterij
gebouwd, de zwaarste batterij van Batavia. Tot de daar ge
plaatste kanonnen behoorde ook het ijzeren camerstuk, dat
later het Heilig kanon werd genoemd en dat bij de verovering
in 1641 van Malaka, door de Hollanders op de Portugezen
was buitgemaakt.
Ten zuiden van de Vijverpoort lag de kasteelvijver met speel-
61
