diep. Naast het voorhuis ligt een zijkamer. Vermoedelijk
vormden deze ruimten in oudere typen van dit soort huizen
één geheel. Door glazen deuren kwam men vanuit het voorhuis
of vanuit de zijkamer in de binnenkamer, welke ook wel met
de wijdse naam „zaal" aangeduid werd en waarschijnlijk het
vertrek was, waar het dagelijkse huiselijke leven zich af
speelde. Merkwaardig is, dat de trap in de „zaal" is geplaatst
en dat daarachter, vanaf het bordes in het midden van de trap
bereikbaar, een opkamer boven een kelderruimte is gelegen.
Een dergelijke indeling komt ook voor in huizen van later
datum. De indeling van de verdieping is gelijk aan die van de
begane grond. De kapruimte werd niet gebruikt en diende
slechts voor warmte-isolatie. Aan de achterzijde van de bin
nenplaats is het bijgebouw gelegen. De slavenvertrekken op de
verdieping daarvan, waren bereikbaar langs een houten trap
op de binnenplaats (in onze fig. 11 niet aangegeven). De Hol
landse traditie is in de architectuur van deze huisjes onmis
kenbaar. Bekijken we afb. 3 goed, dan merken we toch enige
bijzonderheden op, die voor de Bataviase bouwtrant van die
dagen karakteristiek zijn en die niet zonder meer van een
Hollands voorbeeld werden overgenomen. De nok van het dak
staat namelijk niet loodrecht op de straat, zoals bij het Hol
landse huis van die dagen veelal het geval was, maar loopt
evenwijdig aan de voorgevel. Daardoor had men de gelegen
heid het dak een flink overstek te geven (uitsteker) en zodoende
bescherming tegen zonbestraling te verkrijgen, waardoor
meestal op de verdieping gelegen slaapkamers minder warm
werden. De uitsteker was aan de onderzijde afgetimmerd,
soms met zichtbare, geprofileerde, balkjes. De nok van het
dak is aan de uiteinden afgesloten door een boven het dak
uitstekende muur, afgedekt door een brede band. De beëin
digingen aan onder en bovenzijde van die band lijken rudi
menten van de trapgevel. De vraag rijst of deze wijze van
afsluiting van het dak, welke ook later veelvuldig is toegepast
en enige overeenkomst vertoont met de rijker uitgevoerde dito
beëindigingen bij Chinese huizen, onder Chinese invloed is
ontstaan. Bij een der huizen van een rij aan de zuidzijde der
Leeuwinnegracht waren de eindgevelmuren nog van trapjes
40
