Clemendt de Ionghe, kan wel worden aangenomen, dat de plattegrond van Specx op dit punt nauwkeurig is. Op laatst genoemde plattegrond ziet men de landpoort aan de binnen zijde met daarboven een laag puntdak. De Portugese tekening geeft voor deze poort een plat dak met kantelen aan. Wat de gebouwen in het midden van het kasteel betreft, is de penning van Specx niet erg duidelijk. Op de plattegrond van de Resende is het generaalshuis, dat een onderdeel van de middengebouwen uitmaakt, aan de einden voorzien van fraaie torens. Volgens de schilderij van Coen, was het generaalshuis echter door eenvoudige trapgevels beëindigd. Dit zal wel de werkelijkheid geweest zijn en de torens zullen wel uit de fan tasie van de Portugese tekenaar ontsproten wezen. Op de tekening van de Resende is aan de westzijde van het kasteel de bank in de rivier zeer duidelijk aangegeven. Deze is op onze fig. 6, 7 en 8, welke resp. de toestand in 1632, 1635 en 1650 aangeven, eveneens te zien. De penning van Specx geeft een aanduiding van de latere indeling van het stadsdeel ten westen van de Grote Rivier, dat zeker in 1632 nog niet bestond en daarom ook niet op de door de Resende gepubli ceerde plattegrond voorkomt. Misschien was dit westelijk stadsdeel, dat eerst onder Van Diemen tot stand zou komen, wel reeds geprojecteerd. Hadden de Chinese schenkers van de penning de Gouverneur Generaal Specx willen vleien, door dit stadsdeel reeds aan te duiden, of was de rooiïng der straten reeds uitgezet? Of waren daar voorlopig rechthoekig inge deelde tuinen aangelegd, zoals ook op de plattegrond van 1632 (fig. 6) te zien is? De plattegrond van 1635 (fig. 7) toont de aanleg van de westelijke en de nieuwe zuidelijke voorstad in hoofdlijnen. Waar er met beschikbare mensen en materiaal een enorme arbeid moest worden verzet is het begrijpelijk, dat het meerdere jaren duurde eer deze, in hoofdlijnen aangegeven, aanleg voltooid was. Fig. 8, welke de toestand van omstreeks 1650 weergeeft en overeenkomt met de kaart van Clemendt, toont ons de verder volgebouwde oostelijke stad, de voltooide en versterkte westelijke stad en de bebouwde (niet versterkte) zuidelijke voorstad. De aanslibbing in het noorden is weer toege nomen. Om deze tegen te gaan zijn in 1634 leidammen van 32

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1954 | | pagina 35