De oostelijke binnen-stadsgracht en de dwarsverbindingen
daarvan met de Tijgersgraclit ontbreken echter. De zuidelijke
verdedigingsgordel staat aangegeven. De oostelijke was blijk
baar nog niet gereed. De penning van Specx geeft deze echter
wel aan. Het Galgeveld, tussen de zuidelijke kasteelgracht en
eerste dwarsgracht, met verhoogd schavot, de „wip" zijn dui
delijk te zien: dit had zeker op de Portugees nogal indruk
gemaakt! Ook op de penning van Specx zijn deze weinig ver
heffende, maar toen ter tijd onmisbare attributen, aangeduid.
Westelijk van het kasteel ontdekt de aandachtige beschouwer
de lange palissadering van klapperstammen in de Kali Besar,
die in 1628 door Coen tegen aanvallen uit het westen werden
aangebracht. Deze komen op de Resende's plattegrond ook aan
de noordkant van het kasteel in zee voor, evenals op de pen
ning van Specx. Het emplacement met tolhuis, boom en
scheepstimmerwerf aan de westelijke oever tegenover het
kasteel, zijn op beide plattegronden aangegeven.
Het is zeker de moeite waard om de tekening van het kasteel
op beide plattegronden eens nauwkeurig te bekijken. Volgens
de Portugese schets, is het kasteel in 1632 reeds geheel vol
tooid. Zoals ook de penning van Specx aangeeft, liggen er
smalle stroken gronds tussen het omgevende water en de
buitenzijde der kasteelmuren, ook aan de zeezijde. Op de
tekening van de Resende zijn op die stroken talrijke kanonnen
in stelling te zien, ook aan de lcndkant. Van de oude sterkte
van 1619 is niets meer te vinden. Op de penning van Specx
zijn de muren van het kasteel gekanteeld, op de tekening van
de Resende niet. Op de vrij enge en verhoogde binnenruimte
van alle bastions zijn enkele woningen te zien, waarschijnlijk
voor de vaste bezetting. De westelijke en oostelijke courtines
bestaan volgens de tekening van de Resende alleen uit een muur
zonder aarden wal met gang. In de westelijke courtine is een
poortje getekend, waarboven een wachthuisje. Volgens de
penning van Specx komt in de oostelijke courtine ook een
wachthuisje voor. Alleen op de Portugese schets vindt men een
uitkijktoren naast het bastion Parel; op de plattegrond van
Specx een kleine uitkijktoren binnen Robijn, juist in het zuide
lijke saillant. Daar deze ook voorkomt op de kaart van
30
