damenten van deze toren zijn inmiddels verdwenen. Verder
bestaat er nog één prent, welke een gezicht vanuit zee op
Jacatra toont/'') Deze prent geeft echter slechts een schema
tisch beeld, waarvan de nauwkeurigheid geenszins zeker is.
In volgende hoofdstukken zal getracht worden de ontwikke
ling te schetsen van deze in 1619, na een bewogen avontuur,
gestichte stad. Haar groei vanaf een ongunstige moerassige
plek, tot een grote stad, de hoofdstad ener belangrijke archi
pel, thans onder de oude naam Djakarta de hoofdstad van de
souvereine Republik Indonesia (zie kaart fig. 2), mag een van
de merkwaardigste in de stedebouwkundige geschiedenis wor
den genoemd. Deze geschiedenis te volgen door bestudering van
plattegronden uit verschillende perioden, is zeker een leer
zame bezigheid, die van het begin af boeit. Die plattegronden
kunnen U immers zo veel vertellen, als U maar goed kijkt!
Zij zijn niet alleen in historisch, maar vooral ook in stede
bouwkundig opzicht belangrijk. Maar het is wel oppassen,
want de tekenaars waren niet altijd even nauwkeurig en be
trouwbaar. Uit het grote aantal overgeleverde plattegronden
hebben wij natuurlijk slechts een beperkte keus kunnen doen.
Door het opnemen van reproducties van stadsgezichten en
bespreking van de architectuur van woonhuizen en openbare
gebouwen, wordt daarnaast gepoogd een beeld voor U op te
roepen van de ruimtelijke gestalte der stad in verschillende
stadia harer ontwikkeling. Tevens wordt getracht het leven
in de stad te schetsen.
Deze prent is het plaatje no. 4, blz. 52 in: „Begin ende Voortgangh",
deel II, „Historische Verhael van de treffelijke reyse gedaen naer de
Oost-Indiën ende Chine, met elf schepen door den manhaften admiraal
Cornelis Matelief de Jonge." Uitgegeven door Isaac Commelin en
Janssonius te Amsterdam. 1646.
21
