Evenals te Bantam, was de komst van deze concurrenten
geen goed voorteken. Daarbij kwam, dat de vorst van Ban
tam het met lede ogen aanzag, dat zijn vazal te Jacatra
profiteerde van de zeer tot zijn nadeel strekkende verplaat
sing van de handel van Bantam naar Jacatra. De verhoudin
gen begonnen meer en meer in ongunstige zin gecompli
ceerd te worden. Ook te Jacatra ontwikkelde zich een sfeer
van wantrouwen, hetgeen o.a. tot uiting kwam door de
bouw van een kat of verhoogd bolwerk ter plaatse van de
rechte hoek tussen „Nassau" en „Mauritius". Verder oor
deelde Coen het nodig een omheining met palissaden, waar
tegen een aarden wal, aan te leggen. Natuurlijk lokte dit
tegenmaatregelen uit, zowel van de zijde van de „Coning"
als van de kant der Engelsen. De eerste deed ook een wal
en een hoog bolwerk bouwen en de laatsten richtten bij hun
loge een batterij op (fig. 1).
Het is duidelijk, dat de gang van zaken tot een crisis leidde:
wij voelen de spanning toenemen en als we ons goed in de
geest van de tijd indenken, dan zullen wij ons niet verbazen,
dat het voor partijen niet mogelijk was hun geschillen langs
vreedzame weg op te lossen: men was elkaar daar op die hete,
modderige plek te veel, men verdroeg elkander niet langer.
En als dan in December 1618 Sir Thomas Dale met een grote
vloot in Straat Soenda verschijnt, gaat het gebeuren
Inmiddels had Coen op 25 October 1617 bericht ontvangen,
dat Laurens Reael (sedert 1615 Gouverneur Generaal) was
teruggeroepen en dat hij zelf tot diens opvolger was bestemd.
Hij kreeg dus thans de volle verantwoordelijkheid te dragen.
Zijn woorden: „Dispereert niet, ontsiet uwe vyanden niet,
daer en is ter werelt niet dat ons can hinderen noch deeren,
want Godt met ons is; en trect de voorgaende misslagen in
geen consequentie, want daer kan in Indien wat groots ver
richt worden", doen hem kennen als een man van de daad,
als een man van snelle beslissingen in uren des gevaars. Door
de plotselinge komst van Dale was Coen verrast, want hij
had een concentratie der Engelse vloot in de Molukken ver
wacht. Daarheen had hij dan ook zijn schepen gezonden.
Toch besloot hij de eerste klap te geven: op 23 December
16
