Bij contract van 1616 werd vermoedelijk door de Nederlan ders van den Pangeran van Djakarta een stuk terrein verkre gen, gelegen bij de bocht van de Tjiliwoeng, welke aan de onderzijde van ons kaartje (fig. 1) te vinden is. Dit punt is in verschillende bronnen genoemd als de „uitnemende plai- sante plaats". Tijdens het latere beleg van Batavia door de Matarammers in 1628 (zie Hoofdstuk II) was daar de pinang- tuin van Kapitein Hendrick Lievensz. Thans staan daar de huizen aan de zuidzijde van de Ribaldsgang. De eigenlijke factorij was nog steeds te Bantam. De verhou ding tussen de Nederlanders en de Bantamse bevolking met hun vorst Pangeran Aria Ranamanggala werd er, beheerst als deze was door wantrouwen, niet beter op. Het slechte gedrag van ons scheepsvolk droeg niet tot verbetering bij. Van inheemse zijde werden de pepertollen opgedreven en verbood men de oprichting van stenen gebouwen. J. P. Coen, President der factorij te Bantam en bovendien Directeur Generaal (tweede in rang in Indië) geworden, begon een krachtiger houding aan te nemen: hij weigerde „plat uit" de verhoging der tollen. Bovendien werd, om druk op Bantam uit te oefenen de nederzetting te Jacatra uitge breid. In 1617 werd daar het huis „Mauritius" vlak langs de rivier, rechthoekig op het huis „Nassau" gebouwd, met muren van drie voet dikte (fig. 1). Ook op Onrust, een eilandje vóór de kust van Jacatra, vestigden de Nederlanders zich. In 1618 bouwden zij daar een werf en een hospitaal en ter bescherming een batterij. Het leek wel een noodlot, dat de Engelsen de onzen, waar deze het initiatief genomen hadden, als een schaduw volgden: In 1618 bouwden de Engelsen in het visserskwartier, tegenover ons pakhuis „Mauritius", aan de linker oever van de Tjiliwoeng, dezelfde oever waar ook de dalem, de woning van de Regent van Jacatra, stond een loge. Fig. 1 Schetskaartje van het Hollandse fort met omgeving te Jacatra. Dit schetskaartje stelt de toestand voor tijdens het beleg in 1619. De plaats waar later Batavia werd aangelegd, is gestippeld aangegeven. Even eens is de latere Engelse loge gestippeld. Duidelijk zijn te zien de weder zijdse versterkingen. 14

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1954 | | pagina 17