van deze twee concurrenten, die in de Molukken reeds wrij
ving hadden (in 1605 werd door ons fort Victoria veroverd),
moeilijkheden moest opleveren, welke ook niet gunstig
waren voor de verhouding tot den Sultan van Bantam. We
begrijpen het al, de omstandigheden ontwikkelden zich zo,
dat de onzen zich genoopt voelden uit te zien naar een ander
geschikt punt voor het vestigen van een „rendez-vous" of
hoofdkantoor, dat bij de verdere uitbreiding van de handel
en voor kolonisatie (nog niet voor landontginning) nodig
werd geacht en waarvoor de Molukken te excentrisch lagen.
Door Jan Huygen van Linschoten werd reeds gewezen op
Soenda Kalapa. Ook werd gedacht aan Atjeh of wel Japara,
Banka, het te veroveren Malaka of een eiland in straat
Soenda. Merkwaardig is wel, dat de uiteindelijke keuze van
de plaats voor het „rendez-vous" niet door het Opperbe
stuur, dat ten deze geen vastbesloten politiek volgde, werd
bepaald. Heeren Bewindhebbers gaven slechts aan gedane
zaken hun goedkeuring.
Jacques 1' Hermite, onze President te Bantam, begon in 1609
aandacht aan Jacatra te besteden. Heeren Bewindhebbers
oordeelden het namelijk raadzaam om: „met den Coning
van Jacatra in nadere communicatie te treden en van hem te
begeeren een gelegene plaatse, om tot ons contentement een
fort, dienende tot rendez-vous voor de gansche Indische na
vigatie en voor onze schepen te bouwen". In 1610 maakte
1' Hermite een „contract" met de „Coning". De eerste Gou
verneur Generaal, Pieter Both, bevestigde dat contract in
1611, waarbij, behalve het recht van vrije handel, een ter
rein van 50 x 50 vadem, „of grooter, indien sulx van
noode hadden" in het Chinese kwartier, aan de rechter
oever van de Tjiliwoeng, werd verkregen voor 1200 realen.
Op dit terrein begon de Raad van Indië Abraham Theune-
mans, als Opperhoofd der factorij te Jacatra de bouw van
een stenen pakhuis, „Nassau", gedoopt. Dit pakhuis, slechts
50 x 18 schreden groot, werd rechtstandig op de rivier de
Tjiliwoeng geplaatst (zie ons kaartje, fig. 1). Door de moe
rassige grond verzakte dit eerste resultaat van een poging
der onzen om te Jacatra te bouwen.
13
