ornamentale rand van zijn schotel van 1693 die thans als avondmaalschaal gebruikt wordt in de Remon strantse kerk te Nieuwkoop. Vrijer van behandeling is de Rotterdamse schaal van 1688 van een onbekende zilversmid, waar tussen de losse bouquetten, in de assen van de ovale rand, figuren van heiligen in medaillons gedreven zijn (afb. 65). Ook Amsterdamse zilversmeden kozen in de laatste kwart der XVIIe eeuw hun ornamentale motieven uit de plantenwereld; hun bloemen en ranken zijn mis schien iets volumineuzer dan die der Hagenaren. De schilden in de St. Laurenskerk te Alkmaar van 1686 door een onbekende Amsterdamse meester zijn voorbeel den hiervan; om het ovale veld met gedreven reliëf, Maria als moeder van smarten voorstellende, is een rand van tulpen, narcissen en pioenen, alle sterk generfd, ge ciseleerd (afb. 66). Ook een ovale schaal van 1676 van de Amsterdamse edelsmid, die I.B. tekende, vertoont de symmetrische inheemse ranken, die in de lengte-as onderbroken wor den door figuren van heiligen o.a. van Willebrordus, houdend zijn attribuut, een kerk, in de hand en in de korte as door de letters I.H.S. en M.R.A. Het valt ook op dat het rooskantige bekken, zo geliefd in de eerste helft der XVIIe eeuw, in de tweede helft vervangen werd door kleinere ronde of ovale schalen. De Utrechtenaar Michiel de Bruyn van Berendrecht combineerde de klassieke rank met inheemse bloem, toen hij zijn fors gemodelleerde wandarmen in 1653 dreef, die door een acanthusrank gevormd zijn, bekroond door een tulp als vetvanger (afb. 67). Tot het fraaiste drijfwerk met deze ornamentiek behoort de zilveren band van het missaal in deRooms-Katholieke Kerk te Enkhuizen, waarvan de voorplak voorzien is van een klein reliëf voorstellend de aanbidding der herders, en waarvan een brede rand van forse opengewerkte ran ken de omlijsting vormt. De vier kerkvaders, Ambro- sius, Gregorius, fiieronymus en Augustinus zijn op kun stige wijze tussen de ranken in de vier hoeken aange- 59

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1951 | | pagina 57