vures o.a. een fraaie plattegrond van de stad Utrecht met
silhouetten van enige delen der stad1).
Van meer belang zijn evenwel zijn schilderachtige reliëfs
op de bodem van schalen; waarvan de reeds genoemde
in het Victoria Albertmuseum te Londen getekend
met het Utrechts wapen, het jaarletter R (1612) en het
monogram van A.V.V. één der vroegste is.
De ronde platte schaal op balustervoet vertoont de re
naissance vorm; het reliëf, dat vlak gedreven is in de
schaal, Salomon's rechtspraak voorstellend, heeft ruimte
en perspectieven, zoals Lucas van Leyden in het begin
der XVIe eeuw wist te schilderen, de ornamentale om
lijsting is nog in de geest der XVIe eeuw (afb. 33).
Van twee jaar later dateert de verguld zilveren schaal,
tentoongesteld in het Rijksmuseum, eigendom der stad
Amsterdam. Op het plat van de schotel is in zeer laag
reliëf de slag van Nieuwpoort gedreven, minutieus en
juist getekend is de oorlogssituatie in al haar spanningen
en bewegelijkheid afgebeeld. Op de rand van de schaal
zijn veld- en zeeslagen uit de tachtigjarige oorlog even
eens in laag reliëf, terwijl op de navel het wapen van
Amsterdam en het jaartal 1614 gegraveerd zijn. Op de
kan, die de renaissance vorm nog vertoont, stellen
de reliëfs voor: het ontzet van Leiden, de slag op de
Zuiderzee en het beleg van Alkmaar. De ovale medail
lons hebben hier de strakheid der vroegere periode ver
loren, zijn als het ware gekneed evenals de fratsen op de
kan en de cartouches op de schaal; maar de vrijheid
van vorm, het soepele in elkaar vloeiende van het echte
kwabornament worden nog gemist (afb. 30 en 31).
Al spoedig evenwel overwint Adam deze aarzeling en
bij zijn kan van 1620 valt het dynamische in bouw
op in vergelijking met de bovengenoemde lampet. Voet,
vat, hals en tuit zijn zonder scherpe afscheidingen en
men voelt als het ware de hamerslag, die het voorwerp
dreef in deze rondingen uit één stuk zilver. Het schil
derachtige van zijn vroege werken, maakt plaats voor
U Afb. Oud-Holland 1937.
33
3
