hij bekend, zoals de beker in het Rijksmuseum, die be
trekking heeft op de ontvluchting van Willem Courten
in 1567. Als schuttersbeker, zeer geliefd, wordt hij in
verschillende verzamelingen nog gevonden. In het ge
meentemuseum te Alkmaar bevindt zich een achttal,
waarvan afb. 9 een fraai voorbeeld is. De onbekende
Alkmaarse zilversmid dreef de renaissance vorm in
evenwichtige verhoudingen, terwijl de opeenvolgende
ornamenten van acanthuslijst, vruchtentrossen, schakels,
knorren en bladkrans in laag-relief aangebracht, fraai
geciseleerd zijn. De toegevoegde versierselen aan de stam,
maskers en voluutvormige aanhangsels, zijn typerend
voor deze renaissance schalen (afb. 9). Tot deze groep
kan ook ondergebracht worden de kelk, toebehorend aan
de gemeente St. Maartensdijk (Zeeland) en afkomstig
van het St. Jacobsgilde aldaar. De halfbolvormige
schaal met ananasvormig décor, rustend op een onver
sierde balusterstam is sierlijk van verhouding en het
drijfwerk verraadt de meesterhand van de onbekende
zilversmid uit Zierikzee, wier meesterteken een pelikaan
is. Rondom de rand zijn verschillende namen gegra
veerd vermoedelijk van leden van het gilde en het
jaartal 25 Juli 1613 (afb. 10).
Het derde type vertoont een hoge cylindrische of een
veelzijdige gewoonlijk zeskantige cuppa, rustend
op een sterk geprofileerde en versierde stam op ronde
voet. De rondende wand, of de zes vlakken, verleenden
de kunstenaar ruimte voor gedreven taferelen, waarvan
hij gretig gebruik maakte; voorstellingen ontleend aan
de Bijbelse geschiedenis, aan de mythologie of aan de
vaderlandse geschiedenis werden op kundige wijze in
vlak relief aangebracht.
De Nederlandse zilversmid wist zich te beperken in zijn
keuze uit de talrijke renaissance motieven en hoewel
weelderig van versiering, dragen deze bekers een minder
pompeus karakter, dan de drijfwerken van zijn Duitse
vakgenoten, die hem tot voorbeeld gediend hadden.
De monumentale beker in het Frans Hals museum is een
voorbeeld van dit bekertype. Door het brouwersgilde te
17
2
