voorgelegen werk is goed te herkennen, de grachten zijn
echter in weiden veranderd. Van het fort Moermont is
niets meer over.
Na de Vrede van Munster (1648) zijn deze vesting
werken zeer slecht onderhouden, zodat ze bij eventueel
oorlogsgevaar niet of slecht zouden beantwoorden aan
hun doel. Wat de burgerlijke bouwwerken betreft, na
1622 zijn verschillende woonhuizen hersteld, sommige
met steun van de overheid. Zo kreeg „de Draak" een
gevel, die geheel paste bij die van het naastgelegen
stadhuis. Verschillende gevels toen in de Lievevrouwe
straat gebouwd, met name de fraaie renaissance gevel
van de bierbrouwerij „Londen" en het „Wapen van
Engeland" zijn tot heden toe vrij goed bewaard geble
ven. Ook het pand Lieve Vrouwestraat, tegenover de
Lieve Vrouwetoren bewaart in zijn bovenverdieping nog
een trek van goede zeventiende eeuwse architectuur. Zo
zijn er ook op de Haven enkele panden bewaard ge
bleven.
4. DE VESTING VAN COEHOORN
Wat een knappe tekenaar als Anthonie Hattinga en in
navolging van hem, de kaartentekenaars voor de boeken
van Faure, le Grand en van Gorkum, in en kort na 1747
op hun kaarten van Bergen op Zoom weergeven, biedt
een heel andere beeld dan de kaart van Blaeu. In het
centrum is op het eerste gezicht weinig of niets veran
derd, althans voor zover de middeleeuwse bouwwerken
niet verder afgebroken en verdwenen zijn. Het verdedi
gingsstelsel maakt aanstonds een geheel andere indruk.
Dat behoeft niet te verwonderen, want ondertussen was
naar de plannen van Menno van Coehoorn een geheel
nieuw vestingstelsel aangelegd.
Coehoorn was van Zweedse afkomst. Hij trad oorspron-
57
