3. DE STAD VAN BLAEU
Reeds op het eerste gezicht biedt de kaart van Blaeu een
heel ander aspect dan die van Jacob van Deventer.
Vooral de uiterlijke aankleding van de plattegrond heeft
een grondige wijziging ondergaan. In wezen gaat dit
verschil nog dieper dan uiterlijk blijkt. De oorzaak
hiervan hangt ten nauwste samen met de Hervorming,
de opstand tegen Spanje en de krachten der natuur.
Alle veranderingen in de plattegrond zijn even zoveel
littekens van de vernieling en het leed uit een tijd van
omwenteling en oorlog, waarin alle menselijke harts
tochten zijn losgelaten
Het begon onder Alva. De Raad van Beroerten had de
laatste Markies schuldig bevonden aan majesteitsschen
nis en dus zijn bezittingen verbeurd verklaard. Daarmee
legde de ijzeren hertog de hand op een militair belang
rijk punt, waarvoor de tegenpartij minstens evenveel
belangstelling koesterde. We lezen immers van aanvallen
die groepen Watergeuzen in 1572 doen op de noord
westelijke hoek van Brabant en Bergen op Zoom. Daar
om geeft Alva al spoedig aan een zijner genieofficieren
Cesar Capuciniani opdracht om van de strategische
punten Tholen (a/d Eendracht), Steenbergen (a/d Strie-
ne) en Bergen op Zoom een vestingsdriehoek te maken.
Dat werd het begin van graafwerken, waarvoor talloze
bossen gerooid en heuvels in de omgeving zijn geslecht,
alles ter wille van de verdediging. Het eikenbos dat van
Deventer aan de zuidzijde van de stad tekent, is bij
Blaeu verdwenen, in 1573 begonnen de soldaten het te
vellen. Tien jaar later verdwijnt ook de fraaie lindelaan
naar Borgvliet, die in 1536 met zoveel zorg was aan
gelegd.
41
