de Bergis". In elk dezer gevallen is het hetzelfde zegel:
op de voorzijde een schild met alleen drie zogenaamde
Sint Andrieskruisjes en als omschrift S Scabi-
norum de Bergen super Zome. Aan de andere kant
een gekanteelde omwalling, welke een aanzienlijk ge
bouw omgeeft, waarvan de drie hoge verdedigingstorens
bekroond zijn met een sterk vooruitspringende borst
wering en een puntig dak. Het betreft hier derhalve
ontegenzeggelijk een stadszegel. Het randschrift aan
deze zijde luidt: De Terra Domini de Breda. Dus uit
het land van de heer van Breda. Al zal dat randschrift
nog tot in de tweede helft der volgende eeuw gebruikt
worden, over weinige jaren zal Bergen geen deel meer
uitmaken van het Land van Breda.
Hoofdstad van de heerlijkheid
Op Zondag 22 Juni 1287 beschikt de Brabantse hertog
Jan I op verzoek van de toenmalige heer van Breda,
Arnold van Leuven, die kinderloos was, over diens
nalatenschap. De hertog maakt uit dat de erfgenamen
zullen zijn: Gerard van Wesemale die het land krijgt,
waarvan Bergen op Zoom het middelpunt vormt en
Raso van Gaveren, die Breda krijgt toegewezen.
Arnold van Leuven sterft 30 Juli 1287, waardoor de
beide edelen in het bezit komen van hun erfenis. De
politieke crisis, waarin Brabant dan betrokken is, zal
echter wel alle aandacht van deze vooraanstaande rid
ders opgeëist hebben. De oplossing brengt de slag van
Woeringen (bij Keulen) op de 5de Juni 1288, waar de
Brabantse adel strijdt aan de zijde van zijn hertog Jan I,
een man van groot politiek formaat met weidse rege
ringsallures. Jan I was een vriend en begunstiger van
steden en kooplieden. Heel zijn politiek berust op het
18
