IV. DE OMSTREKEN
Voor 1944 telde de naaste omgeving van Bergen op
Zoom, dat eenmaal twee van de drie kwartieren uit
maakte van het Markiezaat, enkele typische monumen
ten. We noemen: de oude vervallen kerktoren te Woens-
drecht, het kloosterpand met enkele bijgebouwen van
het voormalige Wilhelmietenklooster te ïluybergen,
maar vooral de mooie St Lambertuskerk met toren te
\^ouw, met het fraaie Barok-koorgestoelte. De eerste
twee zijn voorgoed verdwenen, de Wouwse kerk zal
worden herbouwd, het koorgestoelte en de biechtstoelen
zijn in vlammen opgegaan, slechts de beelden zijn gered.
In Halsteren alleen ligt de oude katholieke kerk nog
altijd even schilderachtig achter het charmante gemeen
tehuis, op het einde van de langzaam stijgende dorps
straat.
De oorspronkelijke kerk dagtekende uit de 14e eeuw;
hiervan is nog over de toren tot aan de waterlijst en het
beneden gedeelte van het koor.
In de torenmuur zijn direct onder de waterlijst aan alle
zijden, de oude galmgaten, hoewel dichtgemetseld, nog
aanwezig. Die oude kerk was éénschepig, had de breedte
van het middenschip, de lengte van de toren tot het
tegenwoordig koor en dezelfde koorafsluiting als nog
bestaat. Deze kerk van vrij eentonige vorm moet te klein
zijn geworden voor de zich uitbreidende gemeente: zij
werd tot op de fundering afgebroken behalve het bene
den gedeelte van het koor. De in het zuidelijk koorcon
trefort gemetselde steen geeft als datum 1457. In gothi-
sche letter lezen we daar n.1.
128
