Als U zoo'n fraai oud blad bekijkt, voelt U dan
niet de groote liefde en de toewijding waarmede de
vroegere kunstenaar het heeft gemaakt? Voelt U
als het ware niet de vrome toewijding, die ervan
uitgaat, waardoor het tevens zoo 'boeit Ik zou deze
devote makers van kerkelijk schrift willen verge
lijken met de bouwers van kerken en kathedralen
in den ouden tijd. Ook daar die scheppingsdrang,
'die, in dit geval de kerk of kathedraal, dus hun
bouwwerk, devotie willen laten uitstralen. Ook
daar stellig zeer vrome, scheppende kunstenaars,
overtuigde belijders van hun geloof, geloovigen, die
in zioh voelden een zoo eerlijke, bewuste roeping,
dat die zich een uitweg moest banen. Zij hadden
iets te vertellen en zij deden dit op hunne vrome
en devote wijze. Een wijze, die zelfs nu nog door
de gansche menschheid wordt aangevoeld als een
manifestatie van geloofsovertuiging. Zij voelden
zich de bouwers aan het geloof, ieder op eigen
wijze, de monnik met woorden en geschrift, de
bouwmeester in de oudheid door zijn kerkelijke
bouwscheppingen. In beide gevallen dus werken ter
eere van God. Door een geloofsovertuiging kan een
kunstenaar weiken scheppen, die eeuwigheidswaar
den bezitten. Mag ik dit nog met een geheel ander
voorbeeld uit lateren tijd trachten duidelijk te
maken? Bekijkt U eens het kerkelijke werk van
Rembrandt, den grootsten onzer ooit geleefd heb
bende Nederlandsche meesters. Denkt U dat zoo
iemand een wreed of ongeloovig mensch zou kunnen
29
