Weldra verrezen er in het Oostelijk deel van 't
Romeinsche rijk tal van kloosters. Doch ook in
't Westen. In Rome verrees het eerste klooster in
340, te Tours (in Gallië) in 360. Marsei'lle volgde
benevens vele andere plaatsen zoowel in Gallië als
in Spanje. Deze uitweiding, en ook wat er in een
kort overzicht nog wordt verder verteld, moet ik
mij wel veroorloven om U een beter idee te geven
hoe het schrift zich hier in Nederland heeft kunnen
ontwikkelen, hoe vooral de kerk, en in 't bijzonder
het kloosterleven, daartoe veel hebben bijgedragen.
In 460 werd uit Gallië het kloosterleven gebracht
naar Ierland door St Patricius.
Toen het kloosterleven zoo begon te bloeien, zagen
vele geschriften over Ghristüs het licht, maar ook
verschenen brieven van Paulus enz. Vele geleerden,
vaak afkomstig uit kloosters, waarvan er enkele
met plaatsnamen zijn genoemd, gaven hunne ge
dachten in geschriften weer. Maar ook geleerde
kloosterlingen, gezaghebbende schrijvers op kerke
lijk gebied verspreidden in geschriften hunne we
tenschappen. Reeds in de 2e eeuw brachten geloofs
verkondigers uit Rome afschriften der Evangeliën
van Marcus en Lucas naar de streken langs den
Donau, Rijn en Moezel. Op dezelfde manier bracht
men afschriften der Evangeliën van Mattheus en
Johannes naar de kloosters in Gallië, Noord-
Frankrijk en België.
Na de 5e eeuw zien wij dat de kloosterlingen zich
gingen bemoeien met het onderwijs en de opvoeding
19