zendingen leien zullen leidekkers meegekomen zijn,
want de bewoners van de lage landen wisten er geen
raad mee. Zij maakten de leien in den ouden vorm
zooals bij hen thuis. Van deze oudste daken is niet
veel bewaard gebleven. In het zeeklimaat houdt vrij
wel geen enkele natuursteensoort het langer uit dan
drie tot vijf eeuwen. Dat wil zeggen buitenshuis, in
weer en wind. Binnenshuis is wat anders. Toen te
Winterswijk de St Jacobstoren kort voor den oor
log gerestaureerd werd, moest van den natuursteen
heel wat vernieuwd worden wegens verweering, terwijl
een poortje aan de binnenzijde, de opgang naar den
traptoren, van hetzelfde materiaal gemaakt, nog als
nieuw was, zoo door den steenhouwer afgeleverd en
vier eeuwen oud. Het is blijkbaar de bedoeling van
de natuur alles te doen ondergaan, tot stof te maken,
langzaam maar onverbiddelijk, het een wat vlugger,
het ander wat trager. Dan gaat het er maar om het
trage ofwel meest duurzame materiaal te kiezen en
dit te beschermen tegen klimaatsinvloeden. Maar dak
bedekking is niet te beschermen.
Om voor leibedekkingen het beste leimateriaal te kie
zen en den juisten vorm of stijl van leiendak, raad
plege men den ervaren leidekkerspatroon, die niet
alleen over voldoende materialenkennis, maar ook
over voldoende ervaring beschikt om de juiste al of
niet historische Rijn- of Maasdekking te maken, die
op het gebouw behoort te liggen. Theorie en practijk
staan vaak lijnrecht tegenover elkaar en de raad van
den vakman staat hooger dan de keuring van sommige
proefstations, die vaak in wetenschappelijke onschuld
de grootste rommel goedkeuren.
Daar men van dit beginsel is afgeweken, is dit tevens
de reden waarom er geen of weinig leiendaken meer
zijn van vóór en uit de zeventiende eeuw. Alleen van
Rijndak zijn er nog enkele, waarschijnlijk omdat er
84
