buiten Noorwegen nergens aan; zij hebben bij splijting
al naar gelang de meer of mindere diepte waarop
zij voorkomen, de meest fantastische karakters van
splijtvlakken en kleuren, van donkerbrons tot zilver
grijs, zeegroen, purpergoudbruin. De uit de bovenste
leilagen komende leiplaten zijn op de splijtvlakken
goudbruin of roestkleurig getint en hebben deze kleu
ren gekregen door oxydatie van pyriet. De goede
rustiek, alsmede de dieper liggende zwartbronskleurige
en de andere goede soorten Noorsche kiezelleisteen
hebben een duurzaamheid van eeuwen. Daar zijn soor
ten bij welke gneis benaderen, harde zuurvaste, grijs
groene leisteensoorten. Van deze leisteensoorten wor
den hier te lande vloertegels en traptreden gemaakt.
2. Leisteengroeven.
Leisteen wordt gevonden in bijna elk land van Europa.
In Nederland zijn als leisteenvoortbrengende landen
het oudst bekend Duitschland en Frankrijk. Later
kwamen daarbij Engeland en België en voorts Noor
wegen, alwaar ook de kiezelleisteen (kwartsiet) ge
vonden wordt. De exploitatie van leigroeven, met
primitieve hulpmiddelen begonnen, is door den voor
uitgang der techniek in de laatste eeuw belangrijk
verbeterd en vergroot, zoodat soms de oude kleine
leigroeve tot een groot dorp is uitgegroeid, waar hon
derden menschen en nevenbedrijven een bestaan
vinden.
Naar gelang de diepte, waarop de leisteen gevonden
wordt, verschilt de wijze van exploitatie der leigroeven.
Bij de bovengrondsche leigroeven, bijv. in Thüringen
en in Ierland, verwijdert men met dynamiet, graaf
machines en kranen tot meer dan 20 tot 50 meter
diepte eerst de deklagen der leirotsen. Op deze wijze
moet soms 95% afval verwerkt worden, eer men aan
59
