Uit het voorkomen van den leidekkershamer op trot-
seerloodjes is men geneigd af te leiden dat de lood
gieters tevens leidekker waren. Dat is niet zoo. Lei
dekker was een afzonderlijk ambacht. Omdat Zuid-
Nederland van ouds meer leiendaken had dan Noord-
Nederland, waren in Zuid-Nederland meer leidekkers.
Zij trokken overal heen om leiendaken te maken en
lieten dan ter plaatse een aantal reserveleien achter,
opdat de loodgieter het onderhoud kon doen. Dat is nu
nog het geval. Men lette slechts op de plompe vormen
van den leidekkershamer zooals ze op de trotseer-
loodjes zijn afgebeeldmet zoodanig gereedschap kan
de beroepsleidekker niet werken. Het is opmerkelijk dat
de versierde trotseerloodjes vrijwel uitsluitend in
Noord-Nederland worden aangetroffen.
Verder nog een opmerking omtrent de bevestiging van
lood. Dat moet hier en daar vastgespijkerd worden
en gebeurde steeds met ijzeren nagels, evenals bij de
leien. Dat moet men niet meer doen; men gebruike
koperen nagels.
2. Koper en Goud.
De Romeinsche schrijver Horatius noemt de taal, de
dichtkunst „monumentum aere perennius", gedenk-
teeken duurzamer dan brons, daarmede te kennen
gevende, dat brons het allerbeste en onvergankelijkste
materiaal is. Dat wisten vóór de Romeinen reeds de
Egyptenaren en de Oostersche volken, duizenden
jaren voor onze jaartelling. De bronzen voorwerpen in
de musea zijn daar de getuigen van.
Zuiver koper is roodachtig, wat men noemt rood
koper. Koper vermengd met tin is geelkoper, messing,
klokmetaal, brons. Daarvan, in afwijkende vermenging,
zijn gemaakt de. luidklokken, de carillons, de doop-
bogen in de Hervormde kerken, de kaarsenkronen, de
kandelaars en vijzels, de sluitingen van den Staten-
49
4
