door de Zeggelich tot in de stad Alemair- Heel dat water
gebied had nog een wijde afvoer, Crommeye genaamd,
waaraan een dorp van dien naam was gelegen en welke
breede kreek uitkwam in een formidabel water, Ye ge
naamd, aan welks Zuidkant Amstelredam was gelegen, op
de plek waar de Amstelle in de Ye uitkwam. Voor de kust
lag een driehoekig eiland, Marken genaamd, waarop een
dorp met kerk, Markerhoeft geheeten. Dit eiland was blij
kens de kleur op de kaart zeeklei, evenals de stroken en
landtongen buiten den zeedijk. Dit was, volgens bestu
deerde kaartenkenners, het aanzien Van het landschap
rondom Edam in 't jaar 1300. Zij leeren ons tevens dat
Yedam niet gelegen is in Waterlant zooals wel eens ge
dacht wordt, maar in de Zevanc.
2. De kaart van Croock
Op de tentoonstelling voornoemd, waar veel voor den dag
kwam wat onbekend of moeilijk te bezichtigen was, vorm
de een klein blad van 30 X 40 c.m. het oudste stuk. Het
was een geteekend kaartje van Noord Holland, met aan de
achterzijde -j- 1529 Wawaterlant perfecht by croock
Waterlant mit Westvrieslant. De eerste vraag welke rijst
is: wie was croock? De teekenaar, een vroegere bezitter?
Dan: waarvoor heeft deze primitief geteekende kaart ge
diend? De bewerker van een wetenschappelijke cartogra-
phische studie naar aanleiding van voormelde tentoon
stelling3) merkt terecht op dat dit stuk behoort kan heb
ben bij het Brusselsche plakkaat van 1529, waarin de dij
ken en watermolens ter sprake kwamen- Het komt, vroeger
en nu inderdaad voor dat bij een belangrijk juridisch
stuk een kaart gevoegd wordt en er zijn tal van oude tee-
keningen en plattegronden bekend die vroeger gediend
hebben ter toelichting van een rechtszaak of iets derge
lijks. Daarbij is nog op te merken, dat op de „Kaart van
Croock" duidelijk het verloop der zeedijken is aangege
ven. Het kaartje4), hoewel gebrekkig geteekend, geeft den
vorm van het gewest vrij goed aan; ook zijn er de steden
9
