Aldus werd de instituteur F. Allan van Marken gerehabi-
liteeid door Henry Havard, maar de instituteur van Edam
J. P. Kat per ongeluk niet.
3. A.W. Weissman
De Amsterdamsche architect A. W. Weissman die bijzon
dere belangstelling had voor oude bouwkunst, bedacht dat
het goed zou zijn een beschrijving te maken, een inventari
satie van het kunstbezit in Nederland. Zoo kon het gebeu
ren dat hij begon met de Provincie Noord Holland in 't
jaar 1890 'en, na 15 jaren ijverigen arbeid zijn boek vol
tooid afleverde. Met dit boek heeft hij zich een monument
geschapen, een vraagbaak welke nog steeds gebruikt wordt
ondanks de publicatien welke daarna verschenen. Enkelen
hebben niet geschroomd de fouten in zijn omvangrijk werk
aan te wijzen doch wie werkt maakt fouten en 't is nu een
maal gemakkelijker andermans werk aan te vallen dan 't
zelf beter te doen. In dit licht is een zinsnede in een ge
denkboek36) merkwaardig, waar daar staat op 't jaar 1900,
November. Scherpe kritiekop de Noord Hollandsche
Oudheden wordt door A. W. Weissman afdoende weer
legd.
Weissman's boek leest men met genoegen en met eerbied
beziet men de tallooze goede penteekeningen van hem en
van zijn hulp G. van Arkel. De tekst wordt verlevendigd
door de verschillende lettertypen, behoorende bij de ori-
gineele teksten, in gothische letters, in Romeinsche kapi
talen, in gewoon zetwerk of cursief. Weissman was boven
al artist, ook in zijn publicatiën, in zijn pionierswerk.
Bij de uitgebreide omzwervingen, geen dorp overslaande,
in een tijd welke nog geen auto of rijwiel kende, bezocht
hij Edam en keek in eiken hoek. Hij opent zijn beschrijving
met de St. Nicolaaskerk en verlucht de eerste bladzijde
met een zachte en gevoelige penteekening van de Latijn-
sche school, een afbeelding van vóór de eerste restauratie
en welke bij de tweede restauratie goede diensten zou be
wijzen. Hij vertelt alles wat denkbaar is van dit bouw-
78
