dat dit wel 400.000 pond per jaar was. Ook vertelt hij van de markten van koeien, twee keer per jaar en van schapen, 8 keer per jaar gehouden. Van de .scheepstimmer werven brengt hij slecht bericht. Van de dertig werven zijn er nog maar drie overgebleven. Ook met de zout- keeten gaat 't niet goed, want van de tien zoutkeeten is er nog maar één in werking. Hij weet te vertellen dat de groote schutsluis in 't Oorgat, de Haven, in 1839 vernieuwd was. Met de geheele haven ging 't mis, want terwijl in 1834 nog slechts 60 zeeschepen de haven binnenliepen waren dit in 1841 nog maar 46. Verder leidt Allan ons langs de belangrijkste bouwwer ken, de kerken, weeshuizen, 't stadhuis. Van de kerk, de Groote Kerk vertelt hij dat Paulus Pieterse in 1572 de laatste pastoor en tevens de eerste predikant was. Deze geestelijke leider ging dus met het nieuwe geloof mede en de gemeente met hem. Zijn ambtgenoot van 't naburig Volendam zal dit niet gedaan hebben. Zoo zien we hoe één mensch veroorzaken kan dat na eenige eeuwen een nederzetting al of niet protestant of roomsch is, want Edam is nu nog overwegend Hervormd en Volendam is overwegend R.K., en toch zijn 't kinderen van één volk, West-friezen. Van de Kleine Kerk vertelt hij dat deze oudtijds behoorde tot een Begijnenhof, waarmede hij de plank misslaat, want Jacob van Deventer heeft ons reeds beter ingelicht met zijn kapel voor Sorores, de zusters, ten Zuiden van de Groote Kerk. Wat merkwaardig is, aan de Kleine Kerk was juist „veel kosten gemaakt om hetzelve, zoo in- als uitwendig te verfraaijen". Wat zouden de kerkmeesters toen wel aan dat fraaie Gothieke bouwwerk bedorven hebbeneen voor. bode van de afbraak welke in 1883 volgen zou. Van 't stadhuis weet hij mede te deelen dat het plein daar voor in 1623 werd aangelegd, wat overeenkomt met de stadsplattegronden welke erop wijzen dat het Damplein in het eerste kwart der 17e eeuw ontstond. Aan dit plein werd in 1737 het nieuwe stadhuis gebouwd door Jacob Jongh, Mr. Huijstimmerman. Derhalve, in dat jaar bouw- 71

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1948 | | pagina 69