zoo maar een tegeltableau van Zieriksee, een prospect van
die stad uit zee gezien, met ZIERCZEE G.D. GRAAF fecit
1786. Dat werd gereproduceerd in het deel Zieriksee in de
Heemschutserie. Zoo is er alom in Nederland verspreide
topographie.
Tenslotte ook nog eens gezien in eigen verzameling, in
den topographischen atlas van Nederland29). Daarin is
een merkwaardige groep teekeningen, de origineelen voor
de afbeeldingen in het bekende boek Noord-Hollandsche
Oudheden30). In den tijd toen dit boek verscheen was de
clichéfabricage nog minder ver dan nu. Er werden wel
lijncliché's gemaakt naar penteekeningen zwart op wit
papier doch nog geen autotypiën naar photo's. Daarom
werden eerst foto's gemaakt en daarnaar penteekeningen.
Deze penteekeningen bleven in de drukkerij achter en
kwamen later in veilingen voor. Een belangrijk deel dezer
teekeningen zijn in vermelden atlas, ook een gedeelte in
die van de Provincie N.H. in het Rijksarchief te Haarlem.
Die van Edam grootendeels in vermelden atlas. Het ziin
meerendeels kunstvolle teekeningen van den toen jeugdi
gen architect A. W. Weissman, ook van diens assistent
G. van Arkel, door de signatuur en de teekenwijze te on
derkennen. Deze teekeningen zijn wel gepubliceerd in ge
noemd boek en in zooverre bekend, doch sterk verkleind.
Zooals bij de photographie de vergrooting meer biedt dan
de opname, zoo is 't ook met deze teekeningen, ze bieden
meer dan de verkleinde zincographiën in het boek. Daar
van zijn enkele in dit boek opnieuw gereproduceerd, zoo
groot mogelijk.
Dan zijn in deze verzameling tallooze teekeningen en pho
to's van woonhuizen en andere bouwwerken vooral de
Groote Kerk waarmede iets bijzonders is geweest, voor
namelijk afbeeldingen van voor en na de restauratie, als
belangrijk studiemateriaal op dit gebied.
Uit de vele plaatjes die ieder voor zich hun nut kunnen
hebben voor topographisch of architectonisch of historisch
onderzoek is er één gekozen, afb. 7, dat een beeld geeft
66
