Het valt op dat de N.O-hoek binnen de veste van weiden
•met schuine sloten geworden is tot rechthoekige erven
met moestuinen, waarbij het Nieuw Vaartje en de Heeren
gracht tot richtlijn werden genomen en waarbij we op
merken dat Jacob van Deventer die twee wateren reeds
afbeeldde, zoodat de nieuwigheid van 't vaartje reeds van
vóór 1560 is en dat bewijst welk een taai historiestuk de
naam is.
Alvorens afscheid te nemen van I. Tirion's kaart in de
door hem uitgegeven „Tegenwoordige Staat", bezien we
nog het wapen daarop rechts boven afgebeeld, dat gevat
is in een omlijsting in vormen van den Lod. XV stijl en
waarboven nu een leeuw komt kijken, blz. 6.
4. Suringar's Gemeentealias
In 't jaar 1866 verscheen bij den uitgever Hugo Suringar
te Leeuwarden een Gemeenteatlas, zijnde een duizendtal
kaartjes van Nederlandsche Gemeenten, in een aantal ban
den naar de Provinciën vereenigd21). De kaartjes zijn,
naar tijdsgebruik in lithographie (steendruk) uitgevoerd,
in zwarte lijnen, waarbij de omtrekken der gemeenten met
de hand gekleurd zijn. Op een kaartje zien wij wat tot de
Gemeente Edam behoort. Eerst de stad Edam, die vrij
nauwkeurig is aangegeven in gearceerde huizenblokken
met de monumentale gebouwen zwart. Aan den N.W. kant
staat Loopbrug, dat is weer dat bruggetje naar het drie
hoekig weidje dat nu al driehonderd jaar in de belangstel
ling van elk kaartteekenaar staat, zeker omdat men van
den toren er boven op ziet, de oudste weg noordwaarts.
Als tegenwicht staat aan den Z.O- kant Oph. Br. in een
vfeg die tevoren niet in aanmerking kwam, het Volendam-
merpad langs de Voor-Ye. We zien dat de Westkant van
de stad, de vest tevens de gemeentegrens is met Middelie
maar dat de gemeente Edam uitgestrekt is en wordt om
ringd door vele bevriende mogendhedenMiddelie, Kwo-
dijk, Purmerende, Monnickendam, Katwoude en de Zui
derzee. Binnen de gemeente valt het visschersdorp Volen-
41
