waar ook een rij huisjes op aangegeven is. Dit bruggetje is geteekend op de minuut, niet op de carton. In de stad, op den buitenhoek van de knik in de Voor-ye is de kleine kerk geteekend, ook weer Oost-West gericht, met den toren naar aloud gebruik aan de Westzijde; dat is de nu zoo welbekende speeltoren- Verder zien we een bouwwerk met een toren ten Z.O. van den Dam, die als een breede brug geteekend is. Dit ge bouw is niet O.-W. georiënteerd. Het moet het vroegere stadhuis zijn, dat stond aan de Voorhaven, op den hoek van de eerste straat. Oostwaarts van den Damsluis. We merken tevens op dat het tegenwoordige Damplein er nog niet is. Daar moet later heel wat veranderd zijn. Op de plek van het oude stadhuis kwam de Luthersche kerk, waarbij tevens de smalle straat werd bebouwd, die alleen aan de achterzijde, aan de Nieuwe haven, als een dood loopend steegje, een slob, in stand bleef. Het tegenwoor dige stadhuis met het Damplein, de Hoogstraat en de Baanstraat moeten derhalve stedebouwkunst, urbanistiek zijn van na 't bezoek aan Edam door Jacob van Deventer. Daarmede is het aantal openbare bouwwerken, althans de hooge gebouwen met torens uitgeput- Maar nog iets dat hoog is wordt op den plattegrond binnen de veste aange geven: de molens. Het zijn 't is duidelijk aangegeven standaardmolens, het type dat aan de latere 18e eeuwsche molens voorafging. Drie stuks staan er langs de Noord zijde van de achterhaven, daar waar 't volgens de minuut- kaart nog onbebouwd was. We behoeven nu niet meer te vragen hoe de Molensteeg aan haar naam komt. Nog een molen staat op het eiland ten W. van de Kleine kerk, welke nederzetting met twee bruggen met het vasteland verbon den was. Beschouwen we nog de poorten, PORTA, dan zien we aan de Noordzijde alleen maar een gat in den vestingmuur. Aan de Oostzijde heeft de weg van de Achterhaven een ferm poortgebouw, die van de Voorhaven een poort van meer bescheiden afmeting. Aan de Zuidzijde is geen poort, alleen een opening in den stadsmuur. Aan den Westkant 29

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1948 | | pagina 27