binnenmeren geworden waren, werden drooggelegd. De groote waterbouwkundige uit de Rijp, de bouwmeester Jan Adriaanszoon Leeghwater, had in deze wijzigingen een belangrijk aandeel gehad. Balthazar Florisz. beeldt Holland af met het Westen naar boven. De kaart is in fijne gravure, uiterst nauwkeurig alles afbeeldende wat denkbaar is- In het gedeelte waar Edam op voorkomt merken we op dat de aloude haven aan de Zeezijde met sluizen is afgesloten, waardoor deze haven tot rust is ge komen. De Purmer is niet meer een watervlak maar een droogmakerij, een diepe kleipolder. Er is nu een onder scheid ontstaan tusschen het oude land, de veenpolders, en de diepe droogmakerijen. Vooral de Beemster, waar van de drooglegging een onderneming was van Amster- damsche kooplieden, werd tot vruchtbaar land. Dit kwam omdat in de woelige binnenzeeën geen plantengroei een veenlaag deed optstaan, zoodat daar de zeeklei van IJssel en Eem kon bezinken. Het oude land daarentegen, dat reeds oudtijds zoo hoog lag dat daar veenvorming kon plaatshebben, bestaat uit zachten grond, waarop men zon der heipalen geen zware gebouwen kon plaatsen. Daarom werden in de Noord Hollandsche dorpen de kerk en het raadhuis onderheid. De woningen werden op den grond neergezet en zakten mede met den drogenden en inklinken- den grond. Zoo kan men te Groot Schermer zien dat het Raadhuis een stoep van eenige treden heeft, welke men op oude teekeningen niet ziet. Het geheele landschap van het oude land zakt daar een millimeter per jaar, dat is 30 c.m. in de driehonderd jaar en zoo oud is het raadhuis. Door het zakken van den polder komen de slooten vol te staan, zoodat het polderbestuur besluiten moet voortaan weder iets dieper te malen. Deze toestand heeft men rondom Edam, behalve in de diepe droogmakerij van Purmer en Beemster. Daardoor komt Edam almaar hooger boven het omliggende vlakke landschap- Op de kaart van Berckenrode is te zien dat er een nieuwe waterweg gekomen is van de stad naar de ringsloot van de Purmer. Zoo is het te verklaren dat de walvischvaarders 17 Edam 2

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1948 | | pagina 15